Goodbye «European Union». Του Γεώργιου Τζαννετάτου

Είναι κάποιες εκφράσεις στα πρόσωπα των ανθρώπων που κυριολεκτικά σε μαγνητίζουν. Τί και αν ο σύγχρονος άνθρωπος έχει μυηθεί στο να αναπαράγει ένα συγκεκριμένο σύνολο εκφράσεων ανάλογα με το εξωτερικό ερέθισμα; Η ρουφιάνα η μαγεία της μητέρας φύσης έχει πάντα τον τρόπο να μας εκπλήσσει. Φαίνεται λοιπόν πως θα υπάρχουν πάντα κάποια  εξωτερικά ερεθίσματα που θα προκαλούν στα πρόσωπά μας εκφράσεις ατίθασα πρωτότυπες και αυθεντικές. Τέτοιου είδους εξωτερικό ερέθισμα είναι συνήθως η «απόλυτη έκπληξη». Τέτοιου είδους έκφραση είναι η αποτύπωση του «αυτό δεν το χωρά ο νους μου»! Του Γεώργιου Τζαννετάτου

Πρόκειται για μια έκφραση που στο μυαλό μου είναι ταυτισμένη με το πρόσωπο της Katrin Sab στο κινηματογραφικό αριστούργημα του Wolfgang Becker "Goodbye Lenin". Το αγνό στέλεχος του Κομουνιστικού Κόμματος της Λαϊκής Δημοκρατίας της Ανατολικής Γερμανίας που αφιέρωσε την ζωή του στον αγώνα για την οικοδόμηση του «σοσιαλισμού», πέφτει σε κώμα λίγες μόνο μέρες πριν την πτώση του Τείχους και, ξυπνώντας στην επανενωμένη πια Γερμανία, αντικρίζει τη διαφήμιση της Coca Cola.

Κι όμως. είκοσι τρία σχεδόν χρόνια μετά από εκείνο το βράδυ του Νοέμβρη, ακόμα και ένας απλός περίπατος στις περισσότερες μεγαλουπόλεις της «Ενωμένης» Ευρώπης -της Ευρώπης που κτίστηκε με τα μπάζα εκείνου του Τείχους- αρκεί για να διαπιστώσει κανείς πως αυτή η αξέχαστη έκφραση του σοκ στο πρόσωπο της «συντρόφισσας» Kathrin Sab αντικατοπτρίζεται πλέον στα πρόσωπα εκατομμυρίων Ευρωπαίων. Το πιο ταχέως διαδεδομένο στοιχείο του περίφημου «κοινοτικού κεκτημένου»! Τί και αν οι οικονομίες των ευρωπαϊκών χωρών δεν έχουν ακόμη συγκλίνει; Η σύγκλιση στα πρόσωπα των ευρωπαίων πολιτών αποτελεί πλέον αδιαμφισβήτητο γεγονός.
Οι ιθύνοντες της Ένωσης, ως άλλοι Πωλ Κοτ, αποφάσισαν να γυρίσουν τους δείκτες του «κοινωνικού ρολογιού» δεκαετίες πίσω ξεκληρίζοντας ανθρώπινες ζωές, μισθούς, συντάξεις, δικαιώματα, προσδοκίες και όνειρα. Οι κοινωνίες του πάλαι ποτέ «πρώτου κόσμου» βιαίως δευτεροποιούνται! Και μπορεί ο Νότος να σέρνει τον χορό, όμως κανείς Ευρωπαίος εργαζόμενος δεν φαίνεται να περιορίζεται στο να χτυπά απλά παλαμάκια. Μπροστά σε αυτή την ανατροπή θα είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον να διασκευάσει κανείς λίγο το ομολογουμένως πανέξυπνο σενάριο του "Goodbye Lenin".
Στην κατ' ευφημισμόν «Ενωμένη» Ευρώπη του 1992, του 1997 ή ακόμη σε αυτή του 2000, ένας «αγνός» Ευρωπαϊστής, που στις συνθήκες του Μάαστριχτ, του Άμστερνταμ και φυσικά στην μεγάλη προς ανατολάς διεύρυνση έβλεπε τα πρώτα βήματα μιας Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας, πέφτει σε κώμα και, μετά από μια δεκαετία, ξυπνά στην Ευρώπη του σήμερα! Θα είχε άραγε κάτι να ζηλέψει η έκπληξη στο πρόσωπο του εν λόγω ήρωα από εκείνη του προσώπου της «συντρόφισσας» Sab;
Προφανώς δεν δικαιολογείται -προς το παρόν τουλάχιστον- οποιαδήποτε εκτίμηση περί κατάρρευσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και πολύ περισσότερο κανείς δεν είναι σε θέση να υποστηρίξει με βεβαιότητα πως ό,τι και να διαδεχθεί μια τέτοια «κοσμογονία» θα είναι εξ ορισμού προς όφελος των λαών της ηπείρου. Ωστόσο, αυτό που έχει αποκαλυφθεί με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο είναι η ίδια η φύση και η ταυτότητα του οργανισμού. Την ώρα που οι πολιτικοί επιστήμονες συζητούν ακόμη περί της διακυβερνητικής ή της ομοσπονδίζουσας φύσης της Ένωσης, οι λαοί της Ευρώπης διαπιστώνουν με πόνο την πραγματική ταυτότητα του φαινομένου. Οι πολίτες της Ευρώπης συνειδητοποιούν ολοένα και εντονότερα τον κυρίαρχα ταξικό χαρακτήρα του- κατά τα άλλα- υπερεθνικού οργανισμού!
Δεν χωρά αμφιβολία πως η διαπίστωση της φύσης του όλου οικοδομήματος είναι ύψιστης σημασίας. Ωστόσο σε καμία περίπτωση από μόνη της δεν αρκεί προκειμένου οι κοινωνίες να πάρουν επιτέλους στα χέρια τους τη διαχείριση των δεικτών του προαναφερθέντος ρολογιού. Σε πανευρωπαϊκό επίπεδο είναι ολοφάνερη η αδυναμία της Αριστεράς να διαχειριστεί αυτή την ομολογουμένως πρωτοφανή πραγματικότητα. Ούσα επί της ουσίας εγκλωβισμένη ανάμεσα στη τάση του «όλα έχουν αρκούντως αναλυθεί στο έργο των μεγάλων κλασσικών» και σε εκείνη του «να σώσω οτιδήποτε αν σώζεται», αφήνει πεδίο δόξης λαμπρό σε κάθε λογής «μουχλιασμένο» αυγό του φιδιού να φαντάζει ως η πλέον ριζοσπαστική αντισυστημική δύναμη.
Μια από τις πλέον γνωστές ρήσεις του Μαρξ ήταν το περίφημο «οι φιλόσοφοι απλά ερμήνευσαν τον κόσμο, το ζήτημα είναι να τον αλλάξουμε». Δεν ξέρω αν σήμερα, στη περίπτωση που η «συντρόφισσα» Sab βρίσκονταν εν ζωή, θα έπινεcoca cola  ωστόσο κάτι μέσα μου λέει πως σίγουρα θα συμβούλευε όποιον αγωνίζονταν για την «αλλαγή του κόσμου» να μην βιαστεί να ισχυριστεί πως ολοκλήρωσε την ερμηνεία του.