Τρίτη 11 Σεπτεμβρίου 2012

Η Θέμιδα είναι τυφλή, δεν είναι στραβή

Βιώνουμε τη ζωή των δικαστηρίων της Αθήνας τα τελευταία 25 χρόνια και έχουμε γνωρίσει δεκάδες υπουργούς, οι οποίοι πέρασαν από το υπουργείο Δικαιοσύνης. Μετά λοιπόν τη μεγάλη συνδικαλιστική μας κατάκτηση του ωραρίου στα ακροατήρια των δικαστηρίων, όλοι, μα όλοι οι υπουργοί μιλούν για "γρήγορη και δίκαιη δίκη". Όταν λένε γρήγορη δίκη, στο πίσω μέρος του μυαλού τους έχουν ακροατήρια που θα τους πιάνει νύχτα και θα συνεχίζουν να "δικάζουν". Οραματίζονται συνθήκες γαλέρας. Με τον όρο "δίκαιη δίκη" ουσιαστικά αποδέχονται την κριτική της Αριστεράς αναφορικά με τη "δικαιοσύνη στη δικαιοσύνη" και τον ταξικό προσανατολισμό των δικαστηρίων.

Γρήγορη δίκη μόνο για τις αντιαπεργιακές αποφάσεις
Ας ασχοληθούμε πρώτα με τη γρήγορη δίκη, που είναι στόχος όλων των αρχικά φιλόδοξων υπουργών, φυσικά "επί τη αναλήψει" των καθηκόντων τους, γιατί με την αποχώρησή τους και μετά από παρεμβάσεις γραμμένες "επί του γόνατος" οι καθυστερήσεις στις αποφάσεις των δικαστηρίων πλησιάζουν την αρνησιδικία.

Οφείλουμε να ομολογήσουμε ότι γρήγορη δίκη, που πλησιάζει τον αυτοματισμό, έχουν πετύχει μόνο στις απεργιακές αποφάσεις. Έχουν σπάσει όλα τα ρεκόρ, συνήθως το πρωί γύρω στις 11.00, όχι πιο νωρίς για ευνόητους λόγους, ο δικηγόρος των εργοδοτών καταθέτει την αίτησή του για να βγει η απεργία παράνομη και το απόγευμα παίρνει την απόφασή του, καθαρογραμμένη με τις απαιτούμενες σφραγίδες και υπογραφές. Φρόντισαν να βαφτίσουν το κρέας ψάρι προκειμένου να νηστέψουν, η εργατική υπόθεση βαφτίστηκε ασφαλιστική στην προκειμένη περίπτωση και όλως τυχαίως οι απεργίες χαρακτηρίζονται παράνομες και καταχρηστικές.

Λύσεις για γρήγορη δίκη υπάρχουν. Πολιτική βούληση;
Η τελευταία τροποποίηση του νόμου αναφορικά με τη λειτουργία των δικαστηρίων από την προηγούμενη διοίκηση του υπουργείου είναι τόσο προχειροσχεδιασμένη που ούτε καν στο γόνατο δεν ακούμπησαν για να τη γράψουν. Φτιάχτηκε προφανώς από ανθρώπους που μικρή επαφή έχουν με τα δικαστήρια και, όταν εφαρμοστεί στο σύνολό της, θα φανούν τα αδιέξοδα στην λειτουργία των δικαστηρίων και η ταλαιπωρία του κόσμου θα μεγαλώσει. Με τη συγχώνευση των ειρηνοδικείων πολλά θα κλείσουν και θα χρειάζεται ο κόσμος να μετακινείται και εκατό χιλιόμετρα μακριά για να δικαστεί. Αυτό φυσικά, η ταλαιπωρία του λαού, ούτε τους αγγίζει, αλλά και οι νέες αρμοδιότητες των ειρηνοδικείων χωρίς προσωπικό θα δημιουργήσουν χάος.
Όλοι οι υπουργοί της Δικαιοσύνης και η ηγεσία των ανώτατων δικαστηρίων θεωρούν ότι η αιτία για την καθυστέρηση των δικαστικών αποφάσεων οφείλεται στο ωράριο που εφαρμόζεται στα ακροατήρια των δικαστηρίων. Η Ομοσπονδία Δικαστικών Υπαλλήλων Ελλάδος, όμως, με εμπεριστατωμένη μελέτη τούς απέδειξε ότι οι αιτίες για το πρόβλημα είναι άλλες και όχι το ωράριο των ακροατηρίων. Εξάλλου θα πρέπει να σταθμίσουμε και την ποιότητα των αποφάσεων η Δικαιοσύνη δεν είναι φασόν. Η σύνθεση του δικαστηρίου, αντικειμενικά μετά από μερικές ώρες δεν μπορεί να δικάσει, απλώς διεκπεραιώνει τις υποθέσεις.
Εάν πραγματικά ενδιαφέρονται για τη βελτίωση της εικόνας των δικαστηρίων και την σε εύλογο χρόνο απόφαση του δικαστηρίου και θέλουν να μην ταλαιπωρείται ο κόσμος, θα δουν ότι σημαντικό πρόβλημα είναι τα φορτωμένα πινάκια σε μη νόμιμα επίπεδα και στα ποινικά και στα πολιτικά δικαστήρια. Προσδιορίζεται τέτοιος αριθμός αποφάσεων σε όλα τα δικαστήρια, που γνωρίζουν εκ των προτέρων ότι ούτε οι μισές δεν θα δικαστούν. Οι υπόλοιπες αναβάλλονται -αναμενόμενο-, ο κόσμος χάνει τον χρόνο του άδικα και ταλαιπωρείται και οι υποθέσεις ξαναγυρίζουν για επαναπροσδιορισμό. Η εργασία στη γραμματεία των δικαστηρίων ανακυκλώνεται.
Θέλουν αποσυμφόρηση των δικαστηρίων; Ας αποποινικοποιήσουν κάποιες παραβάσεις που μπορούν να αντιμετωπιστούν διοικητικά, ας απλουστεύσουν τις διαδικασίες για να χτυπηθεί η γραφειοκρατία. Υπάρχουν μέτρα που μπορούν να πάρουν, για τα οποία δεν χρειάζεται να ξοδέψουν χρήματα. Εάν έχουν να ξοδέψουν και κάποια χρήματα, ας τα χρησιμοποιήσουν για τη μηχανοργάνωση των δικαστηρίων, όπως έχουν κάνει στην Κωνσταντινούπολη δεκαετίες πριν. Ας αφήσουν το ωράριο όπως είναι ανθρώπινο, το οποίο για τους δικαστικούς υπαλλήλους είναι αδιαπραγμάτευτο. Λύσεις υπάρχουν για γρήγορη δίκη. Πολιτική βούληση υπάρχει;

Πλήρης αυτοδιοίκηση στα δικαστήρια
Στο άλλο θέμα αναφορικά με τη "δίκαιη δίκη", ο όρος φυσικά μας ξενίζει. Γνωρίζουμε ότι η Θέμιδα πρέπει να είναι τυφλή, η εκάστοτε όμως κυβερνητική εξουσία φροντίζει να τη στραβώσει. Άρα, εκ της αντιστροφής, προκύπτει και η "άδικη δίκη".
Τα δικαστήρια θα πρέπει να απελευθερωθούν από τον σκόπιμο σφιχτό εναγκαλισμό της εκάστοτε κυβερνητικής εξουσίας. Είναι γεγονός ότι η κάθε κυβέρνηση φροντίζει να ελέγξει την ηγεσία των δικαστηρίων, ώστε να έχει φυλαγμένα τα νώτα της. Αυτό το επιτυγχάνει από την θεσμική δυνατότητα που της δίνεται να διορίζει την ανώτατη ηγεσία των τριών δικαστηρίων, Αρείου Πάγου, Συμβουλίου της Επικρατείας και Ελεγκτικού Συνεδρίου, κάνοντας βουτιές στην επετηρίδα των δικαστών. Δεν είναι τυχαίο που στα μικρά δικαστήρια, όπου η εξάρτηση περιορίζεται, έχουμε εξαιρετικές αποφάσεις, όπως για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, για τους όρους εφαρμογής του Μνημονίου κ.λπ. Αυτό που αναφέρεται στις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης, ότι θα διορίζει τους προϊσταμένους των δικαστηρίων με πολιτικά κριτήρια και όχι κομματικά, μόνο ως αστείο ακούγεται και έτσι το εκλαμβάνουμε.
Θυμηθείτε τον αρχικό νόμο για το αυτοδιοίκητο των δικαστηρίων, που ήταν σημαντική τομή για την απεξάρτηση από την κυβέρνηση. Όταν όμως λειτούργησε και είδαν ότι δεν ελέγχουν την κατάσταση, με χειρουργικές παρεμβάσεις η κυβέρνηση της Ν.Δ. τότε τροποποίησε τον νόμο ευνουχίζοντας την αυτοδιοίκηση των δικαστηρίων.
Η πρόταση, την οποία κάνουμε στο συγκεκριμένο θέμα, είναι η διοίκηση του κάθε δικαστηρίου να εκλέγεται με καθολική ψηφοφορία των υπηρετούντων στο συγκεκριμένο κατάστημα δικαστικών λειτουργών και με αντιπροσωπευτική ψηφοφορία των δικαστικών υπαλλήλων και των δικηγόρων. Παρόμοιο σύστημα με αυτό που εκλέγονται οι πρυτανικές αρχές.

Γραμματεία δικαστηρίων ανεξάρτητη
Ένα άλλο σοβαρό ζήτημα που τίθεται τα τελευταία χρόνια από το συνδικαλιστικό κίνημα των δικαστικών υπαλλήλων είναι η ανεξαρτησία στη γραμματεία των δικαστηρίων. Στα δικαστήρια υπάρχει η αρνητική πρωτοτυπία ένας κλάδος να διοικείται από έναν άλλον. Οι δικαστικοί υπάλληλοι διοικούνται από τους δικαστές, με όλα τα αρνητικά που επιτείνουν την δυσλειτουργία των δικαστηρίων. Απαιτείται η πλήρης ανεξαρτησία της γραμματείας των δικαστηρίων στα ζητήματα που αφορούν τους δικαστικούς υπαλλήλους, μεταθέσεις, προαγωγές υπηρεσίες κ.λπ. Γνωρίζουμε ότι υπάρχει περιορισμός από το άρθρο 92 του Συντάγματος, που ορίζει τα δικαστικά συμβούλια που μας κρίνουν. Δεν υπάρχει όμως περιορισμός η συμμετοχή των δικαστών στα δικαστικά συμβούλια να είναι μειοψηφική, όπως γίνεται στις εφορευτικές επιτροπές, που διενεργούν τις εκλογές.
Η γραμματεία των δικαστηρίων έχει εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό και τα κατάλληλα στελέχη για να βαδίσει στον καινούργιο αιώνα με αξιώσεις. Αυτό που δεν υπάρχει είναι η πολιτική βούληση της κυβέρνησης να αφήσει την Δικαιοσύνη να λειτουργήσει ανεξάρτητη.

Ο δρόμος της αξιοπρέπειας
Διαβάζουμε τελευταία  στην "Αυγή" άρθρα κριτικής στον σημερινό υπουργό Δικαιοσύνης κ. Αντώνη Ρουπακιώτη, αλλά και άλλα υποστηρικτικά. Με τον υπουργό της Δικαιοσύνης βαδίσαμε μαζί στον δρόμο του αγώνα που κερδίσαμε το ωράριο στις συνεδριάσεις των δικαστηρίων. Τα τελευταία χρόνια είχαμε τα ίδια οράματα για τη Δικαιοσύνη. Το πέρασμά του, λοιπόν, από το υπουργείο της Δικαιοσύνης θα κριθεί από το έργο που θα αφήσει, εάν προσπαθήσει τα κοινά οράματά μας να βρουν την πραγμάτωσή τους. Εάν προσπαθήσει. Και αν σκοντάψει στη νεοφιλελεύθερη αντίληψη της τρικομματικής κυβέρνησης της Ν.Δ., ο δρόμος είναι ένας. Ο δρόμος της αξιοπρέπειας Γιατί η Θέμιδα είναι τυφλή, δεν είναι στραβή και η κυβέρνηση προσπαθεί να της πριονίσει τα πόδια, για να την κουτσάνει και να την κοντύνει.
* Οι Παναγιώτης Ιωακειμίδης και Γιώργος Κουφογιώτης είναι δικαστικοί υπάλληλοι

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου