Ελλάδα: H τρίτη μεγαλύτερη ύφεση στην ιστορία. Του Πάνου Παναγιώτου

Η ύφεση της ελληνικής οικονομίας είναι ήδη η τρίτη μεγαλύτερη σε διάρκεια στην ιστορία, έχοντας ξεπεράσει αυτή των ΗΠΑ μετά το κραχ του 1929. Πηγαίνοντας πίσω μέχρι και το 1700, μόνο σε δύο άλλες περιπτώσεις έχουν υπάρξει μακροβιότερες υφέσεις: από το 1980 μέχρι το 1997 στη Λιβερία, μία χώρα στη Δυτική Αφρική και από το 1989 μέχρι το 1997,στο Τατζικιστάν, μία χώρα στα σύνορα με το Αφγανιστάν (στοιχεία BBC UK). Αμέσως μετά ακολουθεί η ύφεση της Ελλάδας, η οποία αναμένεται να συνεχιστεί τουλάχιστον για ένα χρόνο και πιθανό για δύο ή περισσότερα. 

Δεν είναι, όμως, μόνο η διάρκεια της ελληνικής ύφεσης που αποτελεί ιστορικό ρεκόρ αλλά και το κόστος της που είναι ασύλληπτο.

Πέρα απ' το γεγονός του αποκλεισμού της απ' τις αγορές, της αναδιάρθρωσης του χρέους της και της ανάγκης για πολυετή άντληση δανείων απ' την Τρόικα με παραχώρηση εθνικής κυριαρχίας, η χώρα έχει υποστεί μέχρι στιγμής αθροιστική μείωση του ΑΕΠ της κατά 20%. Μόνο από τη μείωση αυτή του ΑΕΠ, τη μείωση της τιμής βασικών περιουσιακών στοιχείων (ακινήτων, αυτοκινήτων, μετοχών) και των τραπεζικών καταθέσεων, το κόστος ξεπερνά κατά πολύ το μισό τρις ευρώ. Αυτό είναι μεγαλύτερο από το 200% του ελληνικού ΑΕΠ. Το οικονομικό κόστος του σεισμού και του τσουνάμι που ακολούθησε στην Ιαπωνία
το 2011 ήταν της τάξης του 4% του ΑΕΠ της χώρας.
Επιπλέον, η Ελλάδα έχει βρεθεί στην 4η, πλέον, χειρότερη θέση στον κόσμο στην ανεργία, χάνει θέσεις εργασίας με το μεγαλύτερο ρυθμό διεθνώς, έχει υποστεί τη δεύτερη μεγαλύτερη πτώση μεταξύ των αναπτυγμένων κρατών στην αγορά κατοικίας, τη μεγαλύτερη μείωση μισθών και συντάξεων διεθνώς, καταγράφει το μεγαλύτερο ρυθμό στο κλείσιμο επιχειρήσεων, τη μεγαλύτερη αύξηση στους δείκτες κοινωνικού και οικονομικού πόνου στα αναπτυγμένα κράτη, τη μεγαλύτερη αύξηση στο δείκτη απαισιοδοξίας, τη μεγαλύτερη αθροιστική πτώση στις τιμές των περιουσιακών στοιχείων (ως ποσοστό του ΑΕΠ) όπως μετοχές, αυτοκίνητα, ακίνητα, τη μεγαλύτερη αύξηση σε έμμεσους φόρους κλπ.
Η περιουσία του μέσου Έλληνα έχει υποστεί συντριπτικό πλήγμα. Η αγοραστική του δύναμη έχει μειωθεί τουλάχιστον κατά 50%. Ένας μισθωτός των 1000 ευρώ χρειαζόταν κατά μέσο όρο το 30% ενός μισθού του για να αγοράσει 1000 λίτρα πετρέλαιο στη δεκαετία του '00. Από την αυγή της νέας δεκαετίας μέχρι σήμερα απαιτείται το 100% ενός μισθού για την αγορά 1000 λίτρων πετρελαίου.
Απ' την υπογραφή του Μνημονίου μέχρι σήμερα οι άνεργοι έχουν αυξηθεί περίπου κατά 700.000 με κίνδυνο ο αριθμός αυτός να φτάσει στο 1 εκ μέχρι τις αρχές του 2013, ανεβάζοντας το σύνολο των ανέργων στο 1,6 εκ. Οι οικονομικές συνέπειες της εκτόξευσης της ανεργίας είναι τεράστιες. Η ανάγκη καταβολής επιδομάτων ανεργίας, η μείωση της αγοραστικής δύναμης τόσο για τον άνεργο όσο και για την οικογένεια του, η μείωση στα έσοδα του κράτους από φόρους και εισφορές, η απογείωση των ιδιωτικών πτωχεύσεων, η αδυναμία αποπλήρωσης δανείων, κάλυψης ασφαλιστικών εισφορών, πληρωμής φόρων και τελών είναι μόνο μερικές απ' αυτές.
Στα παραπάνω πρέπει να προστεθεί το κοινωνικό κόστος απ' την ανεργία. Μελέτες δείχνουν πως κάποια απ' τα προβλήματα που συνδέονται με την ανεργία είναι η αύξηση ασθενειών εξαιτίας αδυναμίας κάλυψης ιατρικών αναγκών, διατάραξη της ψυχικής υγείας των ανέργων, αύξηση των περιστατικών ενδοοικογενειακής έντασης και βίας, ενίσχυση της κοινωνικής και πολιτικής αστάθειας, αύξηση της εγκληματικότητας, υποβάθμιση του επιπέδου ζωής, υποβάθμιση του επιπέδου μόρφωσης, ανασφάλεια, απαισιοδοξία κλπ.
Ιατρικές μελέτες συνδέουν την κρίση με τη μείωση των γεννήσεων και του μέσου όρου ζωής, την αύξηση των θανάτων, των αυτοκτονιών και των λοιμώξεων.
Αν τα δύο πρώτα χρόνια του δεύτερου Μνημονίου προκαλέσουν αντίστοιχη βλάβη με αυτήν των δύο πρώτων ετών του πρώτου Μνημονίου, τότε το καλοκαίρι του 2014 η Ελλάδα θα μετρά 2,4 εκ ανέργους και το κόστος απ' την απομείωση των περιουσιακών στοιχείων θα έχει ξεπεράσει το 1 τρις ευρώ.
Σε μία τέτοια περίπτωση θα μιλάμε για οικονομική γενοκτονία των Ελλήνων.
Πάνος Παναγιώτου
Χρηματιστηριακός Τεχνικός Αναλυτής
Διευθυντής GSTA Ltd, WTAEC Ltd