Επιστροφή στον Όμηρο

Δημήτρης Ζιαμπάρας

Μιλάμε συνεχώς πολλές δεκαετίες για αλλαγή. Μια συλλογικότητα για να μπορέσει να αλλάξει επιτυχημένα πρέπει να αλλάξει τις τρεις κύριες συνιστώσες που την καθορίζουν: την Ιστορία, τον Μύθο και τον Λόγο. Πυρήνας της Ιστορίας είναι το βασικό εθνικό αφήγημα με το οποίο γαλουχούνται οι νέες γενιές, πυρήνας του Μύθου είναι το κυρίαρχο συλλογικό όραμα και Λόγος είναι το βασικό κριτήριο κοινωνικής ιεράρχησης. Στην σύγχρονη ελλαδική κοινωνία βασική εθνική αφήγηση υπήρξε η Αθηναϊκή δημοκρατία της εποχής του Περικλή, συλλογικό όραμα το δυτικού τύπου Έθνος-Κράτος και όλα αυτά σε ένα πλήρη ανορθολογισμό με έλλειψη κοινωνικής ιεραρχίας.

Εθνικό σύμβολο του Ελλαδικού κράτους υπήρξε ο Παρθενώνας στην Ακρόπολη των Αθηνών. Οι Έλληνες αισθανόντουσαν περήφανοι για τα πολιτιστικά επιτεύγματα αυτής της περιόδου χωρίς να συνυπολογίσουν ποτέ την συντριπτική ιστορική αποτυχία του συγκεκριμένου πολιτεύματος, την οποία έχουν καταδικάσει τους εαυτούς τους να επαναλαμβάνουν. Βασική παράμετρος αυτού του πολιτεύματος ήταν η δημιουργία του Πολίτη, δηλαδή του ανθρώπου που διαθέτει την αρετή, δηλαδή τις προϋποθέσεις ένταξης και ισότιμης μετοχής του στην Πόλη. Όπως κάθε μεγάλο πολιτιστικό επίτευγμα θεμελιώνεται στην οξεία αντιπαράθεση με την δική του παράδοση, έτσι και ο Πλάτων έρχεται σε αντιπαράθεση με τον Όμηρο και διώχνει τους Ποιητές από την ιδανική Πόλη ως εκμαυλιστές των νέων. Θέλοντας με αυτό τον τρόπο να αποφύγει την θετική εξατομίκευσή τους (βλέπε Αλκιβιάδης) και τον κίνδυνο της ανισότιμης μετοχής τους. Καλύτερα από όλους περιέγραψε την εξατομίκευση ο Αριστοτέλης λέγοντας ότι «άνθρωπος μόνος του είναι ή θεός ή θηρίο», δηλαδή η θετική και η αρνητική εξατομίκευση που πηγάζουν αντίστοιχα από τα ένστικτα της διαιώνισης (γνώση) και της επιβίωσης. Κατά τρόπο ανάλογο ο Βυζαντινός πολιτισμός οικοδομήθηκε στην αντιπαράθεση με την αρχαιοελληνική φιλοσοφία, η Δυτική Ευρώπη σε αντιπαράθεση με το Βυζάντιο, η Αμερική σε αντιπαράθεση με την Δυτική Ευρώπη κ.λπ.

Ο Αθηναϊκός Δήμος στην εμμονή του να προσεγγίσει εγγύτερα στον οντολογικό θεό του που ήταν η Πόλις, ακύρωνε ασταμάτητα οποιαδήποτε θετική εξατομίκευση προέκυπτε, από φιλοσόφους μέχρι στρατηγούς. Σε κάθε συλλογικότητα όμως, για να είναι ιστορικά βιώσιμη, πρέπει όλες οι συλλογικές τάσεις να εκπροσωπούνται κατά ένα ελάχιστο ποσοστό. Έτσι στις ελληνικές συλλογικότητες, αν και η βασική συνιστώσα τους είναι αναμφισβήτητα το Κοινό, πρέπει να υπάρχουν υποχρεωτικά ανάλογα ποσοστά και από τις βασικές συνιστώσες άλλων συλλογικοτήτων όπως την Αμερικανική, την Εβραϊκή, την Γερμανική, την Γαλλική, την Ρωσική κ.λπ. Το τραγικό της ανθρώπινης φύσης είτε ως Μοναδικότητα είτε ως Συλλογικότητα είναι η αυτοκαταστροφή της αφ’ ης στιγμής προσεγγίσει τον θεό που τόσο ποθεί. Έτσι και η Αμερικανική κοινωνία όσο προσεγγίζει εγγύτερα τον θεό της, που είναι ο Superman, στερεί τους ανθρώπους από την πληρότητα της ανθρώπινης σχέσης και συνακόλουθα την αποδόμηση εκ των έσω της ίδιας της συλλογικότητας. Στην Ελληνική κοινωνία υπάρχουν δύο τρόποι άμυνας στον κίνδυνο της προσέγγισης του οντολογικού θεού της Πόλις, ο πρώτος είναι ο συνεχής αλληλοσπαραγμός που εμποδίζει την ενότητα και ο δεύτερος είναι η ανάδυση των Αχιλλέων και Οδυσσέων που οδηγούν την κοινωνία στην ιστορική επιβίωσή της. Αχιλλείς και Οδυσσείς είναι όσοι με το θάρρος ή την ευστροφία τους διαθέτουν τα όνειρα και τις ικανότητες να εξερευνήσουν νέους τομείς στην επιχειρηματικότητα, την επιστήμη, την τέχνη, την πολιτική κ.λπ. Σκοπός της ελληνικής παιδείας πρέπει να γίνει, όχι η δημιουργία του ιδανικού Πολίτη, αλλά του ιδανικού Ποιητή. Κάθε απόφοιτος Δημοτικού σχολείου πρέπει να έχει διαβάσει όλο τον Όμηρο από μετάφραση και κάθε απόφοιτος Λυκείου από το πρωτότυπο. Να φτιάχνουμε ανθρώπους που να έχουν μάθει να ονειρεύονται. Τα όνειρα λείπουν σήμερα από την Ελλάδα. ΛΕΦΤΑ ΥΠΑΡΧΟΥΝ! 

Το δυτικού τύπου καπιταλιστικό Έθνος-Κράτος δείχνει να κλείνει τον ιστορικό κύκλο του. Η επιστροφή σε ένα νέου τύπου πολυεθνικό μόρφωμα βασισμένο στην τοπική αυτοδιοίκηση δείχνει να ανατέλλει. Το Βυζαντινό παράδειγμα θα αποτελέσει πηγή έμπνευσης για την συγκεκριμενοποίηση αυτού του νέου συλλογικού οράματος στην ελλαδική κοινωνία. Σε επίπεδο συμβολισμού για την αλλαγή της Ιστορίας και του Μύθου δεν υπάρχει τίποτε καλύτερο από την μεταφορά της πρωτεύουσας του ελλαδικού κράτους από την Αθήνα στην Θεσσαλονίκη (πρόταση που έχει κατατεθεί κατά καιρούς από εξωκοινοβουλευτικά κόμματα). Γεγονός που κάνει το όνομα Μακεδονία πιο επίκαιρο από ποτέ. Στο όνομα αυτό βρίσκεται το μέλλον του ελλαδικού κρατιδίου. 

Ο ανορθολογισμός στην ελλαδική κοινωνία (που χαρακτήριζε και τις σημαντικές αποφάσεις του Αθηναϊκού Δήμου) φαίνεται κυρίως από την έλλειψη αποτελεσματικού κράτους όπου καθιστά μάταιο οποιοδήποτε πολιτικό ή πολιτειακό σχεδιασμό. Η λύση δεν είναι τα μπαλώματα, αλλά το ξύλωμα και η επανασύσταση από την αρχή της εκτελεστικής εξουσίας. Process Reengineering σε όλα τα στάδια του δημόσιου τομέα με αξιοκρατική επαναστελέχωσή του από μηδενικής βάσεως με προτεραιότητα στους μακροχρόνια άνεργους, στις γυναίκες με παιδιά και στα ΑΜΕΑ. Πιο εύκολα θα γίνει αποδεκτό να απολυθούν όλοι παρά κάποιο ποσοστό. Γεγονός που θα επαναφέρει και το αίσθημα δικαίου στην ελλαδική κοινωνία. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να επιστρέψει ο εφοριακός στην εφορία και ο πολεοδόμος στη πολεοδομία. Ο λόγος είναι ότι εκτός από την εμπειρία του θα κομίσει και την γνωστή νοοτροπία (για την οποία δεν ευθύνεται) που θα καταστήσει άχρηστο και τον καλύτερο δυνατό σχεδιασμό. Η σύγχρονη τεχνολογία θα μας επιτρέψει να ελαχιστοποιήσουμε τα προβλήματα από την αρχική έλλειψη εμπειρίας. Σε επίπεδο συμβολισμού δεν υπάρχει τίποτε καλύτερο από την επιστροφή στον θεσμό της Βασιλείας (Δυτικού τύπου) όπου θα δίνει την αίσθηση της ιεραρχίας και της πειθαρχίας σε όλο τον δημόσιο τομέα, αλλά και στην ίδια την κοινωνία.

Η προσέγγιση από το μηδέν στην ανασύσταση του κράτους δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς την συνδρομή των κομμάτων στην ελλαδική πολιτική σκηνή που εκπροσωπούν το τμήμα αυτό των ανθρώπων που αναζητούν κατά κύριο λόγο το Νόημα  στην ζωή τους (εις βάρος της Πληρότητας και της Ελευθερίας), συγκεκριμένα μάλιστα το αναζητούν μέσα τους και όχι έξω. Αυτά τα κόμματα είναι το ΚΚΕ και η Χρυσή Αυγή. Οι άνθρωποι που μετέχουν σε αυτά τα κόμματα έχουν στο αίμα τους τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να λειτουργεί ένας κρατικός μηχανισμός. Χωρίς την συναίνεση και την συνδρομή τους είναι καταδικασμένη σε αποτυχία οποιαδήποτε προσπάθεια και καμιά εισαγόμενη τεχνογνωσία δεν μπορεί να την αντικαταστήσει. Δεν είναι θέμα των συγκεκριμένων πολιτικών σχηματισμών (και να εκλείψουν αυτοί κάποιοι άλλοι θα τους αντικαταστήσουν), αλλά του συγκεκριμένου είδους των ανθρώπων που έχουν ανάγκη την στράτευση σε ένα σκοπό που ταυτίζει την αλήθεια με τον δικό τους Λόγο αντλώντας έτσι Νόημα στην ζωή τους. Αυτού του είδους οι άνθρωποι υπάρχουν σε όλες τις κοινωνίες, η συμμετοχή τους στην κρατική εξουσία είναι όρος ιστορικής επιβίωσης για το ελλαδικό κρατίδιο. Είναι δυνατόν, σε μια διετία η Ελλάδα να είναι μια χώρα στην διεθνή πρωτοπορία.

πηγή: Αντίφωνο