«Δεν είναι ασύμβατοι μεταξύ τους οι στόχοι της δημοσιονομικής προσαρμογής και της ανάπτυξης, ούτε υπάρχει χάσμα μεταξύ Βορρά και Νότου στην Ευρώπη».
Είναι πραγματική ειρωνεία να γίνεται η δήλωση αυτή, μετά από όσα έγιναν στη Σύνοδο Κορυφής της 29.6.12, δηλαδή τη σύγκρουση που σημειώθηκε μεταξύ Βορρά και Νότου και τις αποφάσεις που ανακοινώθηκαν μετά τη Σύνοδο αυτή. Ακόμα χειρότερα: τη δήλωση αυτή τη διαψεύδουν τα στοιχεία που δημοσιεύει τακτικά η Στατιστική Υπηρεσία της Ε.Ε., η Eurostat.
Με βάση τα στοιχεία αυτά, θα δείξουμε στο άρθρο αυτό ότι το χάσμα Βορρά-Νότου όχι μόνο υπάρχει, αλλά και διευρύνθηκε στη διάρκεια της λειτουργίας της Ευρωζώνης και ιδιαίτερα τη διετία 2010-2011.
Για τον σκοπό αυτό εξετάζουμε το κατά κεφαλή ΑΕΠ σε ΜΑΔ των 12 κρατών-πρώτων μελών της Ευρωζώνης χρησιμοποιώντας τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Eurostat στα τέλη Ιουνίου για το κατά κεφαλή ΑΕΠ σε ΜΑΔ με την Ε.Ε. 27 = 100 το έτος 2011 καθώς και τα πρωτογενή στοιχεία (δηλαδή του κατά κεφαλή ΑΕΠ σε ΜΑΔ) στα οποία στηρίζεται η ανακοίνωση της Υπηρεσίας αυτής τόσο για το 2011 όσο και τα έτη 2001-2010 από τη βάση δεδομένων της Eurostat. Τα 12 μέλη τα χωρίζουμε σε δύο ομάδες:
Το Νότια που περιλαμβάνει τα κράτη: Πορτογαλία, Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία και Ελλάδα (περιλαμβάνουμε τη Γαλλία στην ομάδα αυτή εξαιτίας του ότι το πλεόνασμα που είχε στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, στη διάρκεια της λειτουργίας της Ευρωζώνης μετατράπηκε σε μεγάλο έλλειμμα, όπως συνέβη και με την Ιταλία), και
Τα Βόρεια που περιλαμβάνουν τα κράτη: Βέλγιο, Φινλανδία, Αυστρία, Γερμανία, Ολλανδία, Λουξεμβούργο και Ιρλανδία (περιλαμβάνουμε την Ιρλανδία στα κράτη αυτά, λόγω της δομής της οικονομίας της και το γεγονός ότι έχει ένα από τα υψηλότερα κατά κεφαλή ΑΕΠ σε ΜΑΔ). Τα κράτη αυτά έχουν πλεονάσματα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών τους.
Στην 1η στήλη του Πίνακα που ακολουθεί δίνεται το κατά κεφαλή ΑΕΠ σε ΜΑΔ των 7 βόρειων κρατών-πρώτων μελών της Ευρωζώνης τα έτη 2001-2011, στη 2η εκείνο των 5 νότιων και στην 3η του συνόλου τους. Στην 4η και 5η στήλη δίνεται το κατά κεφαλή ΑΕΠ σε ΜΑΔ των βόρειων και νότιων κρατών με το εκείνο του συνόλου τους = 100 και στην τελευταία η σχέση του κατά κεφαλή ΑΕΠ σε ΜΑΔ των βόρειων με εκείνο των νότιων κρατών. Στην τελευταία γραμμή του Πίνακα δίνεται η ποσοστιαία μεταβολή των στοιχείων όλων των στηλών το 2011 σε σχέση με το 2001.
Από την τελευταία γραμμή των δύο πρώτων στηλών του Πίνακα φαίνεται η μεγάλη διαφορά που υπάρχει στην ποσοστιαία αύξηση του κατά κεφαλή ΑΕΠ βόρειων και νότιων κρατών της Ευρωζώνης στο διάστημα 2001-2011, με αποτέλεσμα στο κατά κεφαλή ΑΕΠ σε ΜΑΔ με το σύνολό τους = 100 των με βόρειων κρατών να αυξηθεί κατά 5,8%, ενώ εκείνο των νότιων να μειωθεί κατά -4,2%. Εξαιτίας της διαφοράς αυτής διευρύνθηκε το χάσμα που υπήρχε από την αρχή της περιόδου ανάμεσα στα βόρεια και στα νότια κράτη κατά 10,4%. Η διεύρυνση του χάσματος αυτού στη διάρκεια λειτουργίας της Ευρωζώνης φαίνεται καθαρά στην τελευταία στήλη του Πίνακα. Από τη στήλη αυτή φαίνεται η -με μια μικρή κάμψη το 2009- συνεχής διεύρυνση του χάσματος που υπήρχε ήδη από το 2001 ανάμεσα στα βόρεια και νότια κράτη-μέλη της Ευρωζώνης.
Το χάσμα που υπήρχε το 2001 αυξήθηκε μέχρι το 2008 με ετήσιο ρυθμό 0,9%, ενώ από το 2009 μέχρι το 2011 με ετήσιο ρυθμό 2,7%, δηλαδή τριπλάσιο. Η διαφορά αυτή οφείλεται, βασικά, στην πολιτική της λιτότητας που επέβαλε η Γερμανία στα νότια κράτη-μέλη της Ευρωζώνης, ανεξάρτητα από το αν αυτά έχουν υπογράψει Μνημόνια (όπως η Ελλάδα και η Πορτογαλία) ή όχι, μέχρι στιγμής (όπως η Ισπανία, η Ιταλία και η Γαλλία).
Είναι σαφές ότι η ενδεχόμενη συνέχιση της πολιτικής αυτής μπορεί να οδηγήσει σε παραπέρα διεύρυνση του χάσματος ανάμεσα στα βόρεια και νότια κράτη της Ευρωζώνης, εξαιτίας του γεγονότος ότι τα οφέλη από τη λειτουργία της Ευρωζώνης τα καρπούνται τα βόρεια κράτη-μέλη της εις βάρος των νότιων μελών της. Δεν αποκλείεται, επομένως, η σύγκρουση ανάμεσα στα βόρεια και στα νότια κράτη, που σημειώθηκε στις 29.6.12, να λάβει εκρηκτικότερες διαστάσεις στο όχι μακρινό μέλλον, με άγνωστη έκβαση.
Χαρακτηριστική είναι η παρακάτω δήλωση του πρωθυπουργού της Ιταλίας Μάριο Μόντι που περιλαμβάνεται σε συνέντευξή του στο περιοδικό "Spiegel" στις 5.8.12:
«Είναι ανησυχητικό το μέτωπο που έχει διαμορφωθεί στην Ευρώπη ανάμεσα στον Βορρά και τον Νότο... οι εντάσεις που συνοδεύουν τα τελευταία χρόνια την Ευρωζώνη έχουν λάβει ήδη τα χαρακτηριστικά μιας ψυχολογικής διάλυσης της Ευρώπης... Αν εξελιχθεί το ευρώ σε παράγοντα αποσταθεροποίησης, τότε θα δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για την καταστροφή του ευρωπαϊκού εγχειρήματος».
Δεν έχει παρά να ελπίζει κανείς ότι οι προειδοποιήσεις αυτές θα ληφθούν υπόψη στις επόμενες Συνόδους Κορυφής της Ευρωζώνης, ώστε να ληφθούν οι αποφάσεις εκείνες που απαιτούνται για να κλείσει σταδιακά το χάσμα ανάμεσα στα βόρεια και τα νότια κράτη μέλη της. Αποφάσεις που, ανάμεσα στα άλλα, θα αντιμετωπίσουν την κρίση τους χρέους και θα συμβάλουν στην ανακατανομή των ωφελειών από τη λειτουργία της Ευρωζώνης.
* Ο Μανόλης Γ. Δρεττάκης είναι πρώην: Αντιπρόεδρος της Βουλής, υπουργός και καθηγητής της ΑΣΟΕΕ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου