Πέμπτη 9 Αυγούστου 2012

Καμάκι: κάτω ο νόμος των αντρών!

Πριν λίγες μέρες η γαλλική Εθνοσυνέλευση κύρωσε το νέο νόμο για την αντιμετώπιση της σεξουαλικής παρενόχλησης. Στη νέα νομοθεσία θεσπίζονται τρεις βαθμοί σεξουαλικής παρενόχλησης, με τον βαρύτερο να επιφέρει κάθειρξη μέχρι τρία χρόνια. Μεταξύ άλλων, επιβαρυντικοί παράγοντες θεωρούνται η ιεραρχικά ανώτερη θέση του θύτη έναντι του θύματος, παρενόχληση σε άτομα ηλικίας κάτω των 15 ετών ή παρενόχληση που γίνεται από ομάδα θυτών. Το tvxs αναδημοσιεύει άρθρο των γαλλίδων φεμινιστριών των Magali De Haas, Anne - Cecile Mailfert και Helene Assekour που δημοσιεύτηκε στη Le Monde και στο Βήμα.
Στο δρόμο, οι γυναίκες είναι εκτεθειμένες στον σεξισμό και τη βία ορισμένων αντρών. Οι περισσότερες, αν όχι όλες, ξέρουν από πρώτο χέρι τι εστί καμάκι. Αυτό μπορεί να πάρει διάφορες μορφές, από σχόλια για το παρουσιαστικό και το ντύσιμό τους μέχρι «μάτσο» προσβολές, περνώντας από τα σφυρίγματα και τις επίμονες προτάσεις. Ενίοτε συνοδεύεται από σωματική επίθεση (σπρώξιμο, χέρι στα οπίσθια κ. α.).
Δεν αποσκοπούμε στο να εξαλείψουμε το καμάκι από τους δημόσιους χώρους. Επιθυμούμε απλώς να τονίσουμε τη διαφορά του από το φλερτ το οποίο ζητά ανταπόκριση και δεν είναι επίμονο αν δεν την λάβει.
Ο σεξισμός στον δρόμο και η ανοχή προς αυτόν θυμίζουν όλα τα υπόλοιπα είδη βίας που υφίστανται οι γυναίκες. Αλλά και η αντίδραση πολλών γυναικών θυμίζει εκείνη των θυμάτων σεξιστικής βίας: ενοχοποίηση, ντροπή και φόβος.
Είτε πρόκειται για λεκτική είτε για σωματική βία, ο λόγος της γυναίκας υποτιμάται συστηματικά, μειώνεται και τελικά φιμώνεται. Αυτό ισχύει τόσο για τα θύματα βιασμών, από τα οποία μόνο το 10% καταθέτει μήνυση, όσο και για εκείνες που υφίστανται σεξουαλική παρενόχληση.
Το άγριο καμάκι διαιωνίζει το αίσθημα ότι ο δρόμος είναι ένας αντρικός χώρος στον οποίο οι γυναίκες δεν μπορούν να κυκλοφορούν πλήρως ελεύθερες και σίγουρες κάθε ώρα της ημέρας και της νύχτας. Ο δρόμος είναι το βασίλειο των αντρών και αυτοί θέτουν τους όρους και τους κανόνες. Αλίμονο σε όποια τους παραβεί! Όταν οι γυναίκες βγαίνουν έξω, οφείλουν να ακολουθούν τον αντρικό «νόμο» : να είναι πάντα διατεθειμένες να δεχθούν «κομπλιμέντα», προσβολές ή βρισιές… εν ολίγοις να είναι διαθέσιμες.
Δεν εννοούμε εδώ ότι η «μάτσο» συμπεριφορά συναντάται μόνο στους δρόμους και μόνο σε ορισμένες κοινωνικές κατηγορίες ή κουλτούρες. Ο σεξισμός δεν αποτελεί φαινόμενο που εξαρτάται από την κουλτούρα ή την ηλικία, είναι παγκόσμιο και διαχέεται σε όλους τους πολιτισμούς και όλες τις κοινωνικές τάξεις.
Η παρουσία των γυναικών στους δημόσιους χώρους συνεχίζει να ενοχλεί. Το παράδειγμα των βουλευτών που σφύριζαν στην υπουργό Σεσίλ Ντυφλό όταν ανέβηκε στο βήμα της Εθνοσυνέλευσης επειδή φορούσε ένα λουλουδάτο φόρεμα μας θυμίζει ότι ο μισογυνισμός είναι ίδιος για όλους (σ. τ. μ. το περιστατικό συνέβη στα μέσα Ιουλίου και ενδεικτικό είναι ότι ένας από τους σφυρίζοντες, ο βουλευτής του δεξιού UMP Πατρίκ Μπαλκανί, δήλωσε στον «Figaro» ότι απλώς «θαύμαζε» τη Ντυφλό η οποία πιθανότατα «έβαλε εκείνο το φόρεμα προκειμένου να μην ακούσουμε τι είχε να πει»).
Αρχαϊκό αντανακλαστικό που περιόριζε κάποτε τις γυναίκες μέσα στο σπίτι ή στην ιδιωτική σφαίρα, τα καθημερινά σεξιστικά σχόλια στον δρόμο, στη δουλειά, στην Εθνοσυνέλευση, λόγω της φύσης και του αριθμού τους, δεν αποτελούν «εφηβικά» αστεία χωρίς επιπτώσεις αλλά συμβάλουν στο να διατηρείται και να νομιμοποιείται ο αποκλεισμός των γυναικών από τον δημόσιο χώρο.
Πρόκειται για ένα κοινωνικό θέμα που ζητά πολιτική απάντηση. Η υιοθέτηση νομοθεσίας που να τιμωρεί αυτή τη συμπεριφορά αποτελεί καλή λύση; Ο νόμος θέτει, εξ ορισμού, το μέτρο. Ενας νόμος για το σύνολο των βιαιοτήτων που υφίστανται οι γυναίκες θα έδειχνε την βούληση της κυβέρνησης να αγωνιστεί εναντίον τους. Θα ήταν όμως ουτοπικό να πιστεύαμε ότι η νομοθεσία αρκεί από μόνη της.
Για να επιτεθούμε στη ρίζα του προβλήματος, πρέπει κυρίως να καταπολεμήσουμε τα στερεότυπα, διδάσκοντας την ισότητα και την ελευθερία από την πιο νεαρή ηλικία. Ας περάσουμε γρήγορα στη δράση!
*Οι Magali De Haas, Anne - Cecile Mailfert και Helene Assekour είναι μέλη της οργάνωσης «Osez le feminisme» («Τολμήστε τον φεμινισμό»)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου