Τα ΜΜΕ της χώρας μας ασχολήθηκαν τις τελευταίες μέρες με τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Σικάγο (20-21 Μάη 2012) εντελώς μονοδιάστατα. Όχι για να πληροφορήσουν τον ελληνικό λαό για το περιεχόμενο της συνόδου, αλλά για να κινδυνολογήσουν γύρω από το ενδεχόμενο να τεθεί στη σύνοδο το θέμα ένταξης της FYROM, αλλά και να επιτεθούν στον ΣΥΡΙΖΑ για τη μη διαθεσιμότητά του να συναινέσει στο σχηματισμό κυβέρνησης με τα κόμματα των Μνημονίων.
Αυτό, όμως, που δεν είπαν οι ηγεσίες της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ, που συγκυβέρνησαν τους τελευταίους μήνες με την κυβέρνηση Παπαδήμου, είναι σε τι έχει συμφωνήσει η απερχόμενη κυβέρνηση στην πορεία προετοιμασίας της συνόδου του ΝΑΤΟ στο Σικάγο.
Η σύνοδος αυτή, όπως προκύπτει από την επίσημη ιστοσελίδα του ΝΑΤΟ, θεωρείται ένα είδος συνέχειας (follow up) για το στρατηγικό δόγμα της Συμμαχίας, που υιοθέτησε, πριν από ενάμισι χρόνο, η Σύνοδος Κορυφής στη Λισσαβώνα (19-20.11.2010). Η εφαρμογή του νέου δόγματος σημαίνει την αναβάθμιση του επεμβατικού ρόλου του ΝΑΤΟ και τη μετατροπή του σε «παγκόσμιο χωροφύλακα».
Αντί της διάλυσής του, μετά τη λήξη του ψυχρού πολέμου και την κατάργηση του Συμφώνου της Βαρσοβίας, το ΝΑΤΟ επεκτάθηκε στην ανατολική Ευρώπη και στα Βαλκάνια. Έκανε τον βάρβαρο πόλεμο στη Γιουγκοσλαβία, το 1991, και συνέχισε με τον πόλεμο στο Αφγανιστάν από το 2001. Λειτούργησε το ΝΑΤΟ ως στρατιωτικός βραχίονας της μεταψυχροπολεμικής «νέας τάξης πραγμάτων» και της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης.
Το νέο δόγμα αφορά άμεσα και την Ευρώπη ως σύνολο, συμπεριλαμβανομένης και της Ρωσίας. «Η Ευρώπη θα είναι πραγματικός εταίρος μας αν μας ακολουθήσει στη Μ. Ανατολή, στη Ρωσία και στην Κίνα», είχε πει το 2010 ο Νίκολας Μπερνς (“Το Βήμα”, 4.4.2010). Στο νέο δόγμα προσδιορίζονται ως νέες «μη συμβατικές» απειλές η διασπορά των πυρηνικών και άλλων όπλων μαζικής καταστροφής, τα τρομοκρατικά κτυπήματα, οι επιθέσεις στον κυβερνοχώρο, η κλιματική αλλαγή, η παράνομη διακοπή κρίσιμων ενεργειακών ροών.
Στο Σικάγο δεν θα συζητηθεί το θέμα της διεύρυνσης του ΝΑΤΟ με νέα μέλη, όπως η Γεωργία και η FYROM, θέμα που διχάζει τη συμμαχία. Θα συζητηθεί, όμως, η οικοδόμηση ενός συστήματος αντιπυραυλικής άμυνας, το λεγόμενο ALTBMD, το οποίο θα έχει επιπτώσεις και στην ευρύτερη περιοχή μας. Ένα σύστημα, που θα γεννήσει νέες εντάσεις με τη Ρωσία προς βλάβη της ευρωπαϊκής ασφάλειας. Και το ερώτημα είναι: θα αρνηθεί η Ελλάδα τη συμμετοχή της σ' αυτό; Τι θέση έχουν πάρει στο θέμα οι κύριοι Δήμας και Αβραμόπουλος, που συμμετείχαν σε ΝΑΤΟϊκές Συνόδους των ομολόγων τους;
Τα σχέδια και οι επιλογές του ΝΑΤΟ είναι σε ευθεία αντίθεση με το εντεινόμενο αίτημα του εκδημοκρατισμού και εξανθρωπισμού των διεθνών σχέσεων. Οδηγούν στην παραπέρα υπονόμευση του ΟΗΕ και του ΟΑΣΕ. Θα τροφοδοτήσουν νέες εντάσεις και νέους εξοπλισμούς, με συνέπεια νέες αυξήσεις στις παγκόσμιες στρατιωτικές δαπάνες που ήδη ξεπερνούν τα 4,6 δισεκατομμύρια δολάρια την ημέρα.
Δυστυχώς, οι ελληνικές κυβερνήσεις των τελευταίων χρόνων αποδέχθηκαν το νέο δόγμα και έπαιξαν τον ρόλο του «καλού παιδιού» στο ΝΑΤΟ, παρά τα αντι-ΝΑΤΟϊκά αισθήματα του ελληνικού λαού. Αρνήθηκαν τις προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ για αποχώρηση της ελληνικής δύναμης από το Αφγανιστάν και τη μη εμπλοκή της Ελλάδας στον πόλεμο του ΝΑΤΟ στη Λιβύη. Τώρα, που εκπονούνται σχέδια για επέμβαση τύπου Λιβύης στη Συρία, τι λένε οι ηγεσίες της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ;
Δεν είναι μονόδρομος η διεύρυνση του ρόλου του ΝΑΤΟ. Η ψύχραιμη ανάλυση των παγκόσμιων εξελίξεων δεν συνηγορεί σε κάτι τέτοιο. Μπορεί το ΝΑΤΟ να εμφανίζεται πανίσχυρο, αλλά βρίσκεται αντιμέτωπο με μεγάλες αντιφάσεις. Αποτυγχάνει τραγικά στην πρώτη του εκστρατεία εκτός Ευρώπης, στον πόλεμο στο Αφγανιστάν. Θέλει να «παγκοσμιοποιηθεί», ενώ ο παγκοσμιοποιημένος καπιταλισμός κλυδωνίζεται από μια πρωτόγνωρη κρίση. Επιθυμεί τη συνεργασία με τη Ρωσία, αλλά δεν μπορεί να απαγκιστρωθεί από τον στόχο της επέκτασής του ως τα σύνορά της. Στην κρίση του Καυκάσου (2008) η Γερμανία και η Γαλλία διαφοροποιήθηκαν σαφώς από την «πολιτική πυγμής» έναντι της Ρωσίας, που ήθελαν οι ΗΠΑ. Επίσης, η Γερμανία και άλλες χώρες - μέλη διαφώνησαν με τον πόλεμο του ΝΑΤΟ στη Λιβύη.
Ο νέος ρόλος του ΝΑΤΟ προσκρούει στο γεγονός ότι η ηγέτιδα δύναμή του, οι ΗΠΑ, χάνει έδαφος διεθνώς και η αμφισβήτηση της ηγεμονίας της βαίνει αυξανόμενη. «Τίποτα δεν έχει εδραιωθεί πιο ξεκάθαρα, τα τελευταία πέντε χρόνια, από την αποτυχία μιας μονόπλευρης παγκόσμιας ηγεμονίας των ΗΠΑ», έγραφε ο Έρικ Χομπσμπάουμ το 2007 (“Observer' / “Καθημερινή”, 10.6.2007). Οι διεθνείς ισορροπίες αλλάζουν, με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα ότι η Λ. Αμερική έχει πάψει να αποτελεί την «πίσω αυλή» των ΗΠΑ. Ο ίδιος ο Σμπίγκνιου Μπρεζίνσκι παραδέχεται ότι «το παγκόσμιο πολιτικό και οικονομικό κέντρο βάρους απομακρύνεται από τον Βόρειο Ατλαντικό προς την Ασία και τον Ειρηνικό» (“International Herald Tribune”, 20.8.2009), όπου στρέφει όλο και περισσότερο την προσοχή της η κυβέρνηση των ΗΠΑ.
Για την ευρωπαϊκή Αριστερά και τα φιλειρηνικά κινήματα, ο αγώνας για την κατάργηση του ΝΑΤΟ πρέπει να ενταθεί. Αυτό είναι το μήνυμα και του αμερικανικού κινήματος «occupywallstreet» με αφορμή τη Σύνοδο του ΝΑΤΟ στο Σικάγο.
Η μάχη κατά του ΝΑΤΟ και του Ευρωατλαντισμού είναι κεντρική στον αγώνα για μια άλλη Ευρώπη. Μια ενωμένη Ευρώπη της ειρήνης, χωρίς πυρηνικά όπλα και βάσεις των ΗΠΑ, ικανή να συμβάλλει στη δημοκρατική αναδιοργάνωση του συστήματος των διεθνών σχέσεων προς όφελος ενός πιο δίκαιου και αλληλέγγυου κόσμου. Στην ίδια κατεύθυνση εντάσσονται και οι δικοί μας αγώνες για μια νέα, πολυδιάστατη, ενεργητικά φιλειρηνική εξωτερική πολιτική της Ελλάδας, μακριά από τους πολεμικούς σχεδιασμούς του ΝΑΤΟ.
* Ο Πάνος Τριγάζης είναι υπεύθυνος του Τμήματος Εξωτερικής Πολιτικής του ΣΥΝ
Αυτό, όμως, που δεν είπαν οι ηγεσίες της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ, που συγκυβέρνησαν τους τελευταίους μήνες με την κυβέρνηση Παπαδήμου, είναι σε τι έχει συμφωνήσει η απερχόμενη κυβέρνηση στην πορεία προετοιμασίας της συνόδου του ΝΑΤΟ στο Σικάγο.
Η σύνοδος αυτή, όπως προκύπτει από την επίσημη ιστοσελίδα του ΝΑΤΟ, θεωρείται ένα είδος συνέχειας (follow up) για το στρατηγικό δόγμα της Συμμαχίας, που υιοθέτησε, πριν από ενάμισι χρόνο, η Σύνοδος Κορυφής στη Λισσαβώνα (19-20.11.2010). Η εφαρμογή του νέου δόγματος σημαίνει την αναβάθμιση του επεμβατικού ρόλου του ΝΑΤΟ και τη μετατροπή του σε «παγκόσμιο χωροφύλακα».
Αντί της διάλυσής του, μετά τη λήξη του ψυχρού πολέμου και την κατάργηση του Συμφώνου της Βαρσοβίας, το ΝΑΤΟ επεκτάθηκε στην ανατολική Ευρώπη και στα Βαλκάνια. Έκανε τον βάρβαρο πόλεμο στη Γιουγκοσλαβία, το 1991, και συνέχισε με τον πόλεμο στο Αφγανιστάν από το 2001. Λειτούργησε το ΝΑΤΟ ως στρατιωτικός βραχίονας της μεταψυχροπολεμικής «νέας τάξης πραγμάτων» και της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης.
Το νέο δόγμα αφορά άμεσα και την Ευρώπη ως σύνολο, συμπεριλαμβανομένης και της Ρωσίας. «Η Ευρώπη θα είναι πραγματικός εταίρος μας αν μας ακολουθήσει στη Μ. Ανατολή, στη Ρωσία και στην Κίνα», είχε πει το 2010 ο Νίκολας Μπερνς (“Το Βήμα”, 4.4.2010). Στο νέο δόγμα προσδιορίζονται ως νέες «μη συμβατικές» απειλές η διασπορά των πυρηνικών και άλλων όπλων μαζικής καταστροφής, τα τρομοκρατικά κτυπήματα, οι επιθέσεις στον κυβερνοχώρο, η κλιματική αλλαγή, η παράνομη διακοπή κρίσιμων ενεργειακών ροών.
Στο Σικάγο δεν θα συζητηθεί το θέμα της διεύρυνσης του ΝΑΤΟ με νέα μέλη, όπως η Γεωργία και η FYROM, θέμα που διχάζει τη συμμαχία. Θα συζητηθεί, όμως, η οικοδόμηση ενός συστήματος αντιπυραυλικής άμυνας, το λεγόμενο ALTBMD, το οποίο θα έχει επιπτώσεις και στην ευρύτερη περιοχή μας. Ένα σύστημα, που θα γεννήσει νέες εντάσεις με τη Ρωσία προς βλάβη της ευρωπαϊκής ασφάλειας. Και το ερώτημα είναι: θα αρνηθεί η Ελλάδα τη συμμετοχή της σ' αυτό; Τι θέση έχουν πάρει στο θέμα οι κύριοι Δήμας και Αβραμόπουλος, που συμμετείχαν σε ΝΑΤΟϊκές Συνόδους των ομολόγων τους;
Τα σχέδια και οι επιλογές του ΝΑΤΟ είναι σε ευθεία αντίθεση με το εντεινόμενο αίτημα του εκδημοκρατισμού και εξανθρωπισμού των διεθνών σχέσεων. Οδηγούν στην παραπέρα υπονόμευση του ΟΗΕ και του ΟΑΣΕ. Θα τροφοδοτήσουν νέες εντάσεις και νέους εξοπλισμούς, με συνέπεια νέες αυξήσεις στις παγκόσμιες στρατιωτικές δαπάνες που ήδη ξεπερνούν τα 4,6 δισεκατομμύρια δολάρια την ημέρα.
Δυστυχώς, οι ελληνικές κυβερνήσεις των τελευταίων χρόνων αποδέχθηκαν το νέο δόγμα και έπαιξαν τον ρόλο του «καλού παιδιού» στο ΝΑΤΟ, παρά τα αντι-ΝΑΤΟϊκά αισθήματα του ελληνικού λαού. Αρνήθηκαν τις προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ για αποχώρηση της ελληνικής δύναμης από το Αφγανιστάν και τη μη εμπλοκή της Ελλάδας στον πόλεμο του ΝΑΤΟ στη Λιβύη. Τώρα, που εκπονούνται σχέδια για επέμβαση τύπου Λιβύης στη Συρία, τι λένε οι ηγεσίες της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ;
Δεν είναι μονόδρομος η διεύρυνση του ρόλου του ΝΑΤΟ. Η ψύχραιμη ανάλυση των παγκόσμιων εξελίξεων δεν συνηγορεί σε κάτι τέτοιο. Μπορεί το ΝΑΤΟ να εμφανίζεται πανίσχυρο, αλλά βρίσκεται αντιμέτωπο με μεγάλες αντιφάσεις. Αποτυγχάνει τραγικά στην πρώτη του εκστρατεία εκτός Ευρώπης, στον πόλεμο στο Αφγανιστάν. Θέλει να «παγκοσμιοποιηθεί», ενώ ο παγκοσμιοποιημένος καπιταλισμός κλυδωνίζεται από μια πρωτόγνωρη κρίση. Επιθυμεί τη συνεργασία με τη Ρωσία, αλλά δεν μπορεί να απαγκιστρωθεί από τον στόχο της επέκτασής του ως τα σύνορά της. Στην κρίση του Καυκάσου (2008) η Γερμανία και η Γαλλία διαφοροποιήθηκαν σαφώς από την «πολιτική πυγμής» έναντι της Ρωσίας, που ήθελαν οι ΗΠΑ. Επίσης, η Γερμανία και άλλες χώρες - μέλη διαφώνησαν με τον πόλεμο του ΝΑΤΟ στη Λιβύη.
Ο νέος ρόλος του ΝΑΤΟ προσκρούει στο γεγονός ότι η ηγέτιδα δύναμή του, οι ΗΠΑ, χάνει έδαφος διεθνώς και η αμφισβήτηση της ηγεμονίας της βαίνει αυξανόμενη. «Τίποτα δεν έχει εδραιωθεί πιο ξεκάθαρα, τα τελευταία πέντε χρόνια, από την αποτυχία μιας μονόπλευρης παγκόσμιας ηγεμονίας των ΗΠΑ», έγραφε ο Έρικ Χομπσμπάουμ το 2007 (“Observer' / “Καθημερινή”, 10.6.2007). Οι διεθνείς ισορροπίες αλλάζουν, με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα ότι η Λ. Αμερική έχει πάψει να αποτελεί την «πίσω αυλή» των ΗΠΑ. Ο ίδιος ο Σμπίγκνιου Μπρεζίνσκι παραδέχεται ότι «το παγκόσμιο πολιτικό και οικονομικό κέντρο βάρους απομακρύνεται από τον Βόρειο Ατλαντικό προς την Ασία και τον Ειρηνικό» (“International Herald Tribune”, 20.8.2009), όπου στρέφει όλο και περισσότερο την προσοχή της η κυβέρνηση των ΗΠΑ.
Για την ευρωπαϊκή Αριστερά και τα φιλειρηνικά κινήματα, ο αγώνας για την κατάργηση του ΝΑΤΟ πρέπει να ενταθεί. Αυτό είναι το μήνυμα και του αμερικανικού κινήματος «occupywallstreet» με αφορμή τη Σύνοδο του ΝΑΤΟ στο Σικάγο.
Η μάχη κατά του ΝΑΤΟ και του Ευρωατλαντισμού είναι κεντρική στον αγώνα για μια άλλη Ευρώπη. Μια ενωμένη Ευρώπη της ειρήνης, χωρίς πυρηνικά όπλα και βάσεις των ΗΠΑ, ικανή να συμβάλλει στη δημοκρατική αναδιοργάνωση του συστήματος των διεθνών σχέσεων προς όφελος ενός πιο δίκαιου και αλληλέγγυου κόσμου. Στην ίδια κατεύθυνση εντάσσονται και οι δικοί μας αγώνες για μια νέα, πολυδιάστατη, ενεργητικά φιλειρηνική εξωτερική πολιτική της Ελλάδας, μακριά από τους πολεμικούς σχεδιασμούς του ΝΑΤΟ.
* Ο Πάνος Τριγάζης είναι υπεύθυνος του Τμήματος Εξωτερικής Πολιτικής του ΣΥΝ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου