Παρασκευή 8 Ιουνίου 2012

«Περισσότερη Ευρώπη» και με πολλές ταχύτητες η απάντηση της Μέρκελ στην κρίση

Το ατού της είναι η εικόνα της ήρεμης δύναμης. Και το παίζει παντού και πάντα, αλλά όλο και με λιγότερη επιτυχία. Ο λόγος για τη Γερμανίδα καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ που επιμένει να εμφανίζεται αφενός ανυποχώρητη στις θέσεις της δημοσιονομικής πειθαρχίας - ασφυξίας, αφετέρου ψύχραιμη σε βαθμό κακουργήματος, την ώρα που «η Ευρώπη φλέγεται», όπως έγραφε τις προάλλες ο πρώην υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Γιόσκα Φίσερ.
* Υποβάθμιση, Ισπανίας από Fitch κατά τρεις μονάδες, από Α και ΒΒΒ
Η Ελλάδα έχει φτάσει στο μη περαιτέρω, η Ισπανία κλυδωνίζεται επικίνδυνα και προσπαθεί να βρει τρόπο να χρηματοδοτήσει τις χρεωκοπημένες της τράπεζες χωρίς να ενταχθεί στον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης, οι εντός μηχανισμού Πορτογαλία και Ιρλανδία βλέπουν τα προγράμματά τους να μη βγαίνουν, ενώ η ύφεση έχει γίνει πλέον μόνιμη κάτοικος της Ευρωζώνης.
Παρ' όλα αυτά η Μέρκελ φροντίζει να πνίξει εν τη γενέσει τους τις όποιες προσδοκίες από την επόμενη σύνοδο κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης: «Δεν πιστεύω ότι θα κάνουμε στα τέλη Ιουνίου στις Βρυξέλλες τη μεγάλη κίνηση» έλεγε χθες το πρωί στη γερμανική τηλεόραση απαντώντας εμμέσως στις πιέσεις τόσο από τους εταίρους της εντός της Ευρωζώνης όσο και από το Λονδίνο και την Ουάσιγκτον.

Κάμερον και Ομπάμα απαιτούν εδώ και τώρα ένα έκτακτο σχέδιο διάσωσης της Ευρωζώνης, με τη μορφή π.χ. ευρωομολόγου για την κάλυψη των αναγκών των ισπανικών τραπεζών, πλην όμως αυτό που υποσχέθηκε χθες η Μέρκελ από το Βερολίνο ήταν απλώς η συνέχιση της πολιτικής «βήμα - βήμα» στην κατεύθυνση της «περισσότερης Ευρώπης».
Η Γερμανίδα καγκελάριος ανήγγειλε ότι θα παρουσιάσει στη σύνοδο κορυφής ένα σχέδιο εργασίας στην πορεία προς την πολιτική ένωση της Ευρώπης: «Δεν χρειαζόμαστε μόνο μια νομισματική ένωση, αλλά και μια δημοσιονομική ένωση, δηλαδή περισσότερη κοινή δημοσιονομική πολιτική. Κυρίως, όμως, απαιτείται μια πολιτική ένωση», τόνισε η Μέρκελ, επισημαίνοντας ότι «θα πρέπει βαθμιαία να εκχωρήσουμε αρμοδιότητες και ελεγκτικές δυνατότητες στην Ευρώπη».

Ευρώπη των δύο ταχυτήτων
Ίσως για πρώτη φορά η Μέρκελ τάχθηκε τόσο ξεκάθαρα υπέρ μιας Ευρώπης των δύο ταχυτήτων στην πορεία προς την πολιτική ένωση. «Με το ευρώ και με το Σένγκεν έχουμε ήδη ντε φάκτο μια Ευρώπη των διαφορετικών ταχυτήτων» υπογράμμισε και προέβλεψε ότι η τάση αυτή θα ενισχυθεί. «Βεβαίως πρέπει να δίνουμε πάντα σε όλους τη δυνατότητα να συμμετέχουν», είπε, «αλλά δεν επιτρέπεται να μείνουμε για τον λόγο αυτό στάσιμοι, επειδή ο ένας ή ο άλλος δεν θα θέλει να συμβαδίσει μαζί μας».
Το θέμα είναι ποιος δεν θέλει να συμβαδίσει προς τα πού. Για παράδειγμα, ένα ακόμη βήμα στην Ευρώπη των πολλών ταχυτήτων ήταν το γερμανικής έμπνευσης Δημοσιονομικό Σύμφωνο, στο οποίο εξ αρχής αρνήθηκαν να συμμετάσχουν η Βρετανία και η Τσεχία. Αλλά άλλο ένα τέτοιο βήμα θα μπορούσε να είναι η «τραπεζική ένωση» -με την έννοια και της κοινής εγγύησης των καταθέσεων όλων των ευρωπαϊκών τραπεζών- την οποία εισηγούνται η Κομισιόν και με τον τρόπο της η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, επιθυμουν διακαώς η Ισπανία, η Γαλλία και η Ιταλία, χαιρέτισαν ως ιδέα η Βρετανία και οι Ηνωμένες Πολιτείες, ωστόσο δεν αρέσει στη Γερμανία.
Το μόνο που άρεσε χθες στη Γερμανία -επειδή δεν κλιμακώθηκε η πίεση στο Βερολίνο να συμβιβαστεί στο θέμα της χρηματοδότησης των ισπανικών τραπεζών- ήταν η επιτυχής έκβαση μιας μικρής δημοπρασίας ισπανικών ομολόγων. Οι αγορές έσπευσαν να υπερκαλύψουν την προσφορά - η χώρα ζητούσε περί τα 2 δισεκατομμύρια ευρώ- αλλά με επιτόκιο άνω του 6%.
Βέβαια, αυτά τα 2 δισ. είναι ψίχουλα για τις ανάγκες της Ισπανίας -για ανάγκες τουλάχιστον 100 δισ. μιλούν οι μετριοπαθέστεροι των αναλυτών-, οπότε η πίεση στη Γερμανία να μην οδηγήσει την Ευρωζώνη στον τοίχο αυξάνεται καθημερινά. Κι από κάποιες εκτιμήσεις οικονομολόγων στον γερμανικό Τύπο διαφαίνεται ότι κάτι κινείται, ότι ενδεχομένως η Μέρκελ θα κάνει μια τακτική υποχώρηση, αποδεχόμενη ενδεχομένως εκείνη την παλιά ιδέα, που είχαν υποστηρίξει και οι 5 «σοφοί» οικονομικοί σύμβουλοί της για τη σύσταση ενός ευρωπαϊκού ταμείου επαναγοράς χρέους.

Πιέσεις από Κάμερον, Ομπάμα, Μόντι
Στο μεταξύ ο Βρετανός πρωθυπουργός, που έσπευσε χθες το βράδυ στο Βερολίνο κουβαλώντας στις αποσκευές του την ύφεση της χώρας του και τον φόβο ότι οι κλυδωνισμοί στην Ευρωζώνη θα την επιβαρύνουν ακόμη περισσότερο, προσπάθησε να πιέσει τη Μέρκελ να αφήσει κατά μέρος αυτό το «βήμα - βήμα». Οι πιέσεις Κάμερον ήρθαν να προστεθούν στις τηλεφωνικές πιέσεις Ομπάμα προς τη Μέρκελ το βράδυ της Τετάρτης. Μάλιστα ο Αμερικανός πρόεδρος είχε φροντίσει να συντονιστεί και με τον Ιταλό πρωθυπουργό Μάριο Μόντι, καθώς και οι δύο χώρες «καίγονται» για αναπτυξιακές πρωτοβουλίες. Η Ιταλία για προφανείς λόγους, οι Ηνωμένες Πολιτείες επειδή φοβούνται ότι η ύφεση στην Ευρωζώνη θα επιβραδύνει τους ρυθμούς ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας -άρα και της αμερικανικής. Και ο Ομπάμα γνωρίζει καλά ότι η επανεκλογή του εξαρτάται από το αν θα καταφέρει να αναθερμάνει την αμερικανική οικονομία και να μειώσει την ανεργία.

Μπερνάνκι: Βαρίδι για της ΗΠΑ η κρίση στην Ευρώπη
Αλλά και ο διοικητής της Fed, της αμερικανικής κεντρικής τράπεζας, Μπεν Μπερνάνκι, βγήκε χθες να δηλώσει ότι η κρίση στην Ευρώπη κρύβει «σημαντικούς κινδύνους» για την αμερικανική οικονομία και λειτουργεί «ως βαρίδι» για τις αμερικανικές εξαγωγές. Μιλώντας ενώπιον του αμερικανικού Κογκρέσου ο Μπερνάνκι τόνισε ότι ναι μεν οι Ευρωπαίοι έχουν κάνει ορισμένα βήματα για την αντιμετώπιση της κρίσης, «αλλά πρέπει να κάνουν περισσότερα για να σταθεροποιήσουν τις τράπεζες, να καθησυχάσουν τις αγορές και να πετύχουν ένα λειτουργικό δημοσιονομικό πλαίσιο για την Ευρωζώνη».
Τέλος, ο διοικητής της Fed προσπάθησε να καθησυχάσει το Κογκρέσο λέγοντας ότι «η Fed είναι έτοιμη να κάνει περισσότερα για να προστατεύσει το χρηματοπιστωτικό σύστημα των ΗΠΑ σε περίπτωση κλιμάκωσης των αναταράξεων».

Η Fitch υποβάθμισε την Ισπανία, απειλεί και τις ΗΠΑ
Την ίδια ώρα, πάντως, ο οίκος αξιολόγησης Fitch απειλούσε με υποβάθμιση την πιστοληπτική ικανότητα των ΗΠΑ, εάν η κυβέρνηση δεν βάλει σε τάξη τα δημοσιονομικά της, ενώ προχώρησε σε υποβάθμιση της πιστωληπτικής ικανότητας της Ισπανίας από Α σε ΒΒΒ. Να σημειωθεί ότι σε υποβάθμιση του «άριστα» των ΗΠΑ είχε προχωρήσει πέρσι το καλοκαίρι η Standard & Poorʼs, χωρίς ωστόσο η κίνησή της να έχει την παραμικρή επίδραση στο κόστος δανεισμού των Αμερικανών.

Διαψεύδει το Βερολίνο τη “θυσία της Ιφιγένειας”, αλλά...
Μπορεί τα φώτα της δημοσιότητας να έχουν στραφεί στο τραπεζικό θρίλερ της Ισπανίας - όπου ενδέχεται σήμερα να δημοσιοποιηθεί το εύρος των τοξικών χρεών τους- ωστόσο δεν λένε να κοπάσουν τα σενάρια περί εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ. Μέχρι και e-book, ηλεκτρονικό βιβλίο, εξέδωσαν οι Financial Times με τίτλο «Η Ελλάδα στα πρόθυρα» και με περιεχόμενο όλα τα σενάρια και τις πιθανές δραματικές επιπτώσεις τους στην Ελλάδα, την Ευρωζώνη, την παγκόσμια οικονομία κ.λπ.
Χθες, πάντως, η γερμανική κυβέρνηση έσπευσε να διαψεύσει μετά βδελυγμίας - «είναι βλακώδεις, ανυπόστατες και ανάξιες διάψευσης»- τις φήμες που είδαν το φως της δημοσιότητας μέσω της ιταλικής «Messaggero» ότι το Βερολίνο εξετάζει ένα σχέδιο «παραδειγματικής έξωσης» της Ελλάδας από το ευρώ, ως προειδοποίηση προς τις υπόλοιπες χώρες του Νότου.
Το σχέδιο περί θυσίας της Ελλάδας - την Ιφιγένεια θυμήθηκε το δημοσίευμα- λέγεται ότι προκάλεσε την αντίδραση του Ιταλού πρωθυπουργού Μάριο Μόντι, ο οποίος πιέζει τη Μέρκελ -όπως άλλωστε και οι Κάμερον, Ομπάμα, ακόμη κι ο... βολικός Ραχόι- για ταχύτερη δράση για την αντιμετώπιση της κρίσης. Το σενάριο ότι η Γερμανία καθυστερεί επίτηδες ένα συνολικό σχέδιο για την αντιμετώπιση της κρίσης στην Ευρωζώνη, ώσπου να αποχωρήσει η Ελλάδα από το κλαμπ, δεν επιβεβαιώνεται μεν, αλλά όλο και περισσότεροι φοβούνται ότι δεν υπάρχει καπνός χωρίς φωτιά και προσπαθούν να τη σβήσουν εν τη γενέσει της.
Χθες η Γερμανίδα καγκελάριος απέφυγε να βάλει στο στόμα της το ενδεχόμενο να φύγει η Ελλάδα από το ευρώ, υποστήριξε ότι η Ευρωζώνη κάνει πάρα πολλά για να σώσει την Ελλάδα, αλλά προφανώς οι Έλληνες δεν το... εκτιμούν. Ερωτηθείσα σε εκδήλωση στο Βερολίνο εάν εκτιμά ότι υπάρχει στην Ευρώπη έλλειμμα αλληλεγγύης έναντι στην Αθήνα, απάντησε ότι η Ελλάδα εισπράττει μιάμιση φορά το ΑΕΠ της ως συνολική βοήθεια από την Ευρώπη.
«Τα κονδύλια του περίφημου σχεδίου Μάρσαλ που εισέπραξε η Ευρώπη μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο έφθαναν στο 3% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ. Η βοήθεια προς την Ελλάδα, που περιλαμβάνει δύο πακέτα στήριξης και μια διαγραφή χρέους, αντιστοιχεί περίπου στο 150% του ελληνικού ΑΕΠ» είπε η Μέρκελ. Και πρόσθεσε ότι αυτό που διακυβεύεται στην Ελλάδα δεν είναι πλέον «το θέμα της αλληλεγγύης» των Ευρωπαίων εταίρων, αλλά το πώς βλέπουν οι Έλληνες το ευρωπαϊκό σχέδιο διάσωσης:
«Το θέμα τώρα είναι πολύ μεγαλύτερο: Υπάρχει ταύτιση στην Ελλάδα με αυτό που έχουμε προτείνει; Αυτό είναι το μεγάλο καθήκον που έχουμε μπροστά μας, έχει να κάνει με τα πολιτικά κόμματα, με την πολιτική κουλτούρα» κατέληξε.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου