Φιλίπ Αγκιόν: Η Αριστερά στην Ελλάδα μπορεί να συμβάλει στη δικαιοσύνη και την ανάπτυξη

Ο Φιλίπ Αγκιόν, είναι καθηγητής Οικονομίας στο Χάρβαρντ και σύμβουλος του νέου προέδρου της Γαλλίας, Φρανσουά Ολάντ. "Κατά τη γνώμη μου, το ενάρετο τρίγωνο που πρέπει να ακολουθήσει η Ελλάδα είναι ανάπτυξη, δημοσιονομική πειθαρχία και δικαιοσύνη. Προς το παρόν η χώρα σας έχει ασχοληθεί μόνο με δημοσιονομικές περικοπές. Δεν έχει ασχοληθεί με την ανάπτυξη και τη δικαιοσύνη. Στην ανάπτυξη των δύο πλευρών του τριγώνου, της δικαιοσύνης και της ανάπτυξης, μπορεί, κατά τη γνώμη μου, να συμβάλλει η Αριστερά στην Ελλάδα", λέει μιλώντας στην "Αυγή" της Κυριακής. "Θέλω να ξεκαθαρίσω κάτι. Εγώ δεν είμαι Έλληνας και δεν έχω το δικαίωμα να πω στους Έλληνες τι πρέπει να κάνουν. Προσωπικά πιστεύω ότι υπάρχει μέλλον για την Ελλάδα. Ξέρω ότι πολλοί λένε ότι τα πράγματα είναι χάλια για τη χώρα, ότι οι Έλληνες δεν θα τα καταφέρουν, ότι θα αναγκαστούν να εγκαταλείψουν το ευρώ και διάφορα άλλα, μαύρα σενάρια. Λίγοι κάνουν εποικοδομητικές σκέψεις τούτη την περίοδο. Εγώ λοιπόν είμαι αντίθετος με αυτή τη γενικευμένη μαυρίλα και πιστεύω ότι υπάρχουν λύσεις. Μια αριστερή πλειοψηφία, αποτελούμενη για παράδειγμα από το ΠΑΣΟΚ και τον ΣΥΡΙΖΑ, θα μπορούσε να καταρτίσει ένα κοινό πρόγραμμα, με στόχο μια μεγάλη φορολογική μεταρρύθμιση. Με άλλα λόγια πρέπει να δημιουργηθεί ένα πραγματικό φορολογικό σύστημα, με δικαιοσύνη, αστυνομία, τα πάντα. Και χρειάζονται σκληρά μέτρα, π.χ. όσοι έχουν σπίτια, νησιά, κ.ά., να κληθούν να πληρώσουν και, αν δεν το κάνουν, αυτά να υποθηκεύονται. Ξέρω, είναι σκληρή πολιτική αλλά γίνεται σε άλλες χώρες. Αλλά τέτοιου είδους μέτρα θα δημιουργούσαν στους πολίτες την πεποίθηση ότι οι πάντες συμβάλλουν σε μια γενική προσπάθεια".


* Ωστόσο το ΠΑΣΟΚ και ο ΣΥΡΙΖΑ βρίσκονται πολύ μακριά, καθώς ο ΣΥΡΙΖΑ προσάπτει στους σοσιαλιστές την έλευση του ΔΝΤ.
Ναι, το καταλαβαίνω, υπάρχει απόσταση μεταξύ τους. Ίσως θα έπρεπε να παρέμβουν οι Ευρωπαίοι σοσιαλιστές, οι γάλλοι, ο Φρανσουά Ολάντ, θα μπορούσε να παίξει ένα ρόλο. Βέβαια εκείνος θα ήθελε το ΠΑΣΟΚ να κερδίσει το ΠΑΣΟΚ... Το θέμα είναι να υπάρξει ένα νέο συμβόλαιο διακυβέρνησης στη βάση μιας τέτοιου είδους πλατφόρμας. Το πρόβλημα είναι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχει διαφορετική πλατφόρμα για τις εκλογές. Δεν ξέρω πολιτικά πως μπορεί να γίνει αυτό: γιατί πέρα από την αίσθηση του λαϊκισμού, υπάρχει έντονη και η αίσθηση της αδικίας, ότι δεν μοιράζονται δίκαια οι θυσίες. Προσωπικά θεωρώ ότι μια ριζοσπαστική φορολογική μεταρρύθμιση που θα στρεφόταν και θα έπαιρνε πολλά από την Εκκλησία και τον ναυτιλιακό κόσμο θα έλυνε το πρόβλημα.
Ακούστε, υπάρχει μια ταινία καταστροφής της δεκαετίας του 1970, όπου παίρνει φωτιά ένας ουρανοξύστης. Στον τελευταίο όροφο, υπάρχει μια δεξαμενή νερού και εντέλει ο ήρωας καταφέρνει να φθάσει ώς εκεί, να τη σπάσει και έτσι να σβήσει η μεγάλη φωτιά. Το ίδιο λοιπόν πιστεύω ότι μπορεί να συμβεί και στην Ελλάδα, όπου έχετε όλο αυτόν τον πλούτο και πρέπει να τον εκμεταλλευθείτε. Και μάλιστα πιστεύω ότι έξυπνοι άνθρωποι στην Ευρώποι θα μπορούσαν να σας βοηθήσουν να το κάνετε. Στο πλαίσιο της Ευρωζώνης, πρέπει η Ελλάδα να κατανοήσει ότι πρέπει να σέβεται τις ευρωπαϊκές δεσμεύσεις της και η Ευρώπη από την πλευρά της μπορεί να κάνει ένα βήμα, για παράδειγμα να χρηματοδοτήσει μεταρρυθμίσεις, όπως των πανεπιστημίων, καθώς και την επεξεργασία ενός βιομηχανικού προγράμματος. Με άλλα λόγια, εγώ σκέφτομαι με όρους ενός ενάρετου κύκλου όπου ο καθένας θα κάνει εκείνο που πρέπει. Οι Ευρωπαίοι και οι Έλληνες πολιτικοί. Οι τελευταίοι να εκπονήσουν ένα σοβαρό φορολογικό πρόγραμμα, ενδεχομένως με τη βοήθεια των Ευρωπαίων για την εφαρμογή του. Και η Ευρώπη να κάνει ορισμένα βήματα για την ανάπτυξη στην Ελλάδα. Να υπάρξει, με άλλα λόγια, ένα Σύμφωνο Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης.

* Όμως προς το παρόν βρισκόμαστε σε φαύλο κύκλο, με την ύφεση να τροφοδοτεί την ανεργία...
Ναι, ακριβώς, αυτό γίνεται γιατί δεν έχετε καταφέρει να γίνει αυτό το Σύμφωνο Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης και είσαστε αναγκασμένοι να κόβετε μισθούς και συντάξεις. Ενώ θα μπορούσατε να λέγατε ότι μπορούμε να επιλύσουμε το θέμα του ελλείμματος με τη φορολογική μεταρρύθμιση. Με τον τρόπο αυτό θα μειώνατε την πίεση στους καταναλωτές της μεσαίας τάξης και θα είχατε παράλληλα θέσει τις βάσεις για λαϊκή υποστήριξη των μεταρρυθμίσεων. Και από την πλευρά της η Ευρώπη θα έπρεπε να λάβει ταχύτατα μέτρα για να υπάρξει ανάπτυξη στην Ελλάδα. Για παράδειγμα, ένας φίλος μου προτείνει: τι εμποδίζει την Ευρώπη να δίνει ταξιδιωτικά κουπόνια στους Ευρωπαίους τουρίστες που έρχονται στην Ελλάδα, για να ενισχύσει έτσι τον ελληνικό τουρισμό;

* Η προσπάθεια όμως δεν μπορεί να γίνει μόνο από την Ελλάδα. Πώς θα πεισθεί η καγκελάριος Μέρκελ να κάνει πίσω στα ευρωομολόγα, αλλά και σε πιο κεντρικά ζητήματα, όπως λόγου χάρη το Σύμφωνο Δημοσιονομικής Πειθαρχίας;
Μα, μπορεί να γίνει επαναδιαπραγμάτευση, κρατώντας ένα κομμάτι λιτότητας. Πιστεύω ότι οι Γερμανοί θέλουν να δουν να γίνονται μεταρρυθμίσεις στην Ελλάδα, πιστεύουν ότι είναι μια χώρα όπου το κράτος είναι πολύ αδύναμο. Πρέπει να δρομολογήσετε μερικές ισχυρές μεταρρυθμίσεις, αυτό θα σας επιτρέψει να επαναδιαπραγματευθείτε. Να είσαστε αξιόπιστοι στο δημοσιονομικό επίπεδο, χωρίς να είσαστε αναγκασμένοι να πλήξετε σε τέτοιο βαθμό τη λαϊκή κατανάλωση.

* Αλλά οι μεταρρυθμίσεις που αναφέρεστε, χρειάζονται χρόνο και χρόνος δεν δίνεται στην Ελλάδα...
Ακούστε. Και μόνο η ανακοίνωση δέσμευσης σε ορισμένες μεταρρυθμίσεις είναι αρκετή για να αντιδράσουν οι αγορές. Αν δηλαδή γίνει αντιληπτή σοβαρή βούληση για μεταρρυθμίσεις, ο έξω κόσμος καταλαβαίνει ότι τα πράγματα θα αλλάξουν στην Ελλάδα. Θα υπάρξει ένας θετικός αντίκτυπος. Αν υπήρχε, με άλλα λόγια, ένα σαφές πρόγραμμα, όπου θα λέγατε ότι θα ασχοληθούμε σοβαρά με το φορολογικό ζήτημα ή, σε ό,τι αφορά τον δημόσιο τομέα, δεν θα τον αναπτύξουμε, θα τον μειώσουμε με αργούς ρυθμούς. Και παράλληλα, και επιμένω σε αυτό, η Ευρώπη πρέπει να δεσμευθεί για επενδύσεις στην Ελλάδα.

* Τούτες τις μέρες ακούγονται ένα σωρό σενάρια για έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωζώνη...
Δεν θέλω να ανακατευτώ σε σενάρια. Υπάρχουν πολλοί που ασχολούνται με τέτοιου είδους σενάρια. Και βέβαια εύκολα διακρίνει κανείς τον εκβιασμό, αν κερδίσει η Αριστερά, ο ΣΥΡΙΖΑ, τότε η Ελλάδα θα βγει από το ευρώ. Αντιθέτως, εγώ πιστεύω ότι η ενότητα μεταξύ της Αριστεράς και, όπως λέμε εμείς, της Αριστεράς της Αριστεράς, όχι σε μια λαϊκιστική βάση αλλά σε μια βάση σοβαρή, στη βάση μιας σοβαρής φορολογικής μεταρρύθμισης, θα ήταν καλό πράγμα. Αν δηλαδή οι δύο χώροι συμφωνούσαν σε μια τέτοια σοβαρή πλατφόρμα. Και παράλληλα όμως και με μια σοβαρή συμφωνία με τις ευρωπαϊκές αρχές.

* Ποια θα είναι η στρατηγική του Ολάντ έναντι της Μέρκελ;
Η Γερμανία είναι σήμερα απομονωμένη. Οι πάντες μιλάνε για ανάπτυξη, ο Ομπάμα, ο Ραχόι, ο Μόντι... Ακόμη και οι Γερμανοί σοσιαλδημοκράτες. Σε πολιτικό επίπεδο, η συγκυρία είναι υπέρ της ανάπτυξης στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ. Δεύτερον, η Κίνα και οι αναδυόμενες χώρες έχουν μικρότερη από την προβλεπόμενη ανάπτυξη. Όμως η Γερμανία στηρίζεται πολύ στις αναδυόμενες χώρες για την πώληση των προϊόντων της. Και από τη στιγμή που στις τελευταίες δεν επικρατεί πολύ αισιοδοξία, η Γερμανία θα έχει περισσότερη ανάγκη τους γείτονές της για να πουλήσει τα προϊόντα της. Θα αντιληφθεί, λοιπόν, ότι δεν μπορεί να στηρίζει την ανάπτυξή της στην ύφεση γύρω της, στην Ευρωζώνη. Νομίζω ότι το συνειδητοποιούν αυτό πια στη Γερμανία...