ΑΓΟΡΑ = ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

Γράφει ο Νικόλαος Μουτσόπουλος


Τα περίφημα «σημεία» των κομματικών προγραμμάτων, αν δεν είναι εσκεμμένη εξαπάτηση των ψηφοφόρων είναι τουλάχιστον αφελείς και αυθαίρετες προσδοκίες θεωρητικών οικονομολόγων που δεν έχουν εργασθεί ποτέ στην πραγματική αγορά.


Για να αποδώσει η οικονομία χρειάζεται να λειτουργεί κατ’ αρχήν μέσα σε μία ευνομούμενη πολιτεία.


Γι αυτό είναι ανάγκη αφ’ ενός να...



προσδιορίσω τις τρεις σημαντικότερες, κατ’ εμέ, διαχρονικά αναγκαίες σταθερές πολιτειακές αξίες: Αξιοκρατία, δημοκρατία, ισονομία, στις οποίες η χώρα μας σήμερα παραμένει ελλειμματική και αφ’ ετέρου να τις αποσαφηνίσω από την εσκεμμένη πολιτική ασάφεια.

Όταν αυτές οι τρεις αξίες εξασφαλισθούν συνταγματικά, θα αποτελούν την πιο στέρεα βάση για την εύρυθμη λειτουργία μιας ευνομούμενης δημοκρατίας.


Η αξιοκρατία είναι το μέσον για την καλύτερη διακυβέρνηση και κεντρικός
στόχος του δημοκρατικού πολιτεύματος.


Διότι αν δεν υπάρχει αξιοκρατία στην εξουσία, είναι οξύμωρο, υποκριτικό και τελικά ανέφικτο να παραπέμπεται η αναζήτησή της σε οποιοδήποτε άλλο κατώτερο κρατικό επίπεδο, αφού η όποια κυβερνητική ποιότητα διαχέεται και αναπαράγεται νομοτελειακά σε όλη την δημόσια διοίκηση και όχι μόνο. 


Εξαναγκάζει και το σύνολον των πολιτών να προσαρμόζεται στο δικό της επίπεδο για κάθε αναγκαία συναλλαγή μαζί της.


Ο επαναπροσδιορισμός λοιπόν του κέντρου βάρους των δημοκρατικών θεσμών προς την κατεύθυνση διασφάλισης της αρχής της αξιοκρατίας στην εξουσία, που θα επιλέγεται μέσα από το σύνολον των ικανών συμπολιτών μας και ικανή πλέον να διαφυλάξει όλες τις αξίες της δημοκρατίας, μπορεί να μας βγάλει από το σημερινό τέλμα που αναπαράγει και επαυξάνει τα αδιέξοδα.


Σε ατομικό επίπεδο πολίτη, η δημιουργία ενός δημοκρατικού πολιτεύματος που θα διασφαλίζει την αρχή της αξιοκρατίας στην εξουσία και την ευρύτερη δημόσια διοίκηση, επιβάλλεται από την αδήριτη ανάγκη και το θεμιτό δικαίωμα που έχει κάθε άνθρωπος να ζει, να δραστηριοποιείται και να αξιολογείται μέσα σε λογικά και δίκαια πλαίσια ισονομίας, κάτι που μας στερεί η σημερινή πολιτειακή πραγματικότητα δέσμια αντιδημοκρατικών μεθόδων ευνοιοκρατίας αλλά και του κακώς εννοούμενου πολιτικού κόστους που στην ουσία είναι ο υπολογισμός μόνο του προσωπικού κόστους.


Σε πολιτειακό επίπεδο, υπάρχουν αξίες, που οι διαφορετικές μέχρι και απρόβλεπτες ανάγκες της κάθε εποχής, μπορούν να τις διαβαθμίσουν με διαφορετική σειρά κάθε φορά.


Διαχρονικά όμως η αξιοκρατία είναι το κεντρικό ζητούμενο για την αποτελεσματικότητα κάθε πολιτεύματος και ιδιαίτερα της δημοκρατίας.


Η δημοκρατία είναι ο ευρύτερος δυνατός επικοινωνιακός, ελεγκτικός, επικυρωτικός, ακυρωτικός και επανορθωτικός μηχανισμός έκφρασης της λαϊκής κυριαρχίας, κατ’ αρχήν επιλογής πολιτικών προτάσεων και αιρετής ηγεσίας. 


Σε καθεστώς ισονομίας και σαφούς διακρίσεως των τριών εξουσιών όλες αυτές οι ιδιότητες λειτουργούν πλήρως και αρμονικά. Η δημοκρατία κατακτήθηκε επειδή προηγουμένως είχε κατακτηθεί η ισονομία. Προήλθε μέσα από την ισονομία της αγοράς. Λειτουργούσε μέσα στην αγορά. Ήταν η ίδια η αγορά σε επίπεδο ιδεών. 


«Τις αγορεύσειν βούλεται» έλεγαν οι Αθηναίοι. Αγορά: εκ του «αγείρω» = συγκεντρώνω πλήθος. Με πολλά παράγωγα: αγορεύω, συνηγορώ, κατηγορώ, δημηγορώ, αλληγορώ και άλλα. Συνεπώς η αγορά όχι μόνο δεν είναι το αντίπαλο δέος της πολιτικής, αλλά αναπόσπαστο στοιχείο του πολιτικού και νομικού μας πολιτισμού. Όσα καθεστώτα αντιμετώπισαν τον πλουραλισμό και την αντικειμενικότητα της αγοράς σαν αντίπαλο της ανελεύθερης μονολιθικής ιδιοτελούς ιδεολογίας τους, εκτός του ότι απέτυχαν οικονομικά οδηγώντας τους πολίτες στην εξαθλίωση, ταυτόχρονα κατέλυσαν ή τραυμάτισαν σοβαρά την δημοκρατία.


Η ισονομία είναι η απαραίτητη προϋπόθεση για την εφαρμογή και των δύο πιο πάνω αξιών. Παράγει από μόνη της αξιοκρατία και δημοκρατία.


Δεν νοείται δημοκρατία και αξιοκρατία χωρίς προηγουμένως την πλήρη εφαρμογή της ισονομίας.


Από αυτές τις τρεις αξίες μόνο η ισονομία είναι ένα σταθερό μετρήσιμο μέγεθος και συνεπώς απόλυτα εφαρμόσιμο πολιτικά. Οι άλλες δύο αξίες μόνο σχετική και όχι απόλυτη πολιτική εφαρμογή μπορούν να έχουν, η δε αποτελεσματικότητα εφαρμογής τους μειώνεται περαιτέρω έως και μηδενίζεται ανάλογα με το εύρος καταστρατήγησης της ισονομίας.


Άρα η σημαντικότερη αξία του πολιτεύματος είναι η απόλυτα εφαρμόσιμη αξία της ισονομίας που δεν καταστρατηγείται εύκολα όταν κατοχυρώνεται συνταγματικά στο πολίτευμα και όχι η σχετικά εφαρμόσιμη αξία ενός αποκομμένου από την ισονομία και γι’ αυτό ψευδεπίγραφου δημοκρατικού μηχανισμού που καταντά τελικά ένα κέλυφος-λάστιχο που χωρά προκλητικά προνόμια και εξαιρέσεις για τους κρατούντες με αποτέλεσμα την δημιουργία ενός ερμητικά κλειστού κυκλώματος εξουσίας που σίγουρα δεν εκφράζει την λαϊκή κυριαρχία αφού η ανισονομία έχει αποκλείσει στην πράξη όλους τους υπόλοιπους.


Συνεπώς όσο πιο απόλυτη ισονομία έχουμε σαν αριθμητή του κλάσματος και όσο μικρότερο κράτος σαν παρανομαστή τόσο περισσότερη αξιοκρατία στην εξουσία παράγει ο δημοκρατικός μηχανισμός του πολιτεύματος, μεγαλύτερη διαφάνεια και αποτελεσματικότητα, ενώ το λιγότερο κράτος παράγει λιγότερη διαφθορά.


Αντίθετα, η νόθευση της ισονομίας και η μεγέθυνση του κράτους οδηγούν σε αναξιοκρατία, νόθευση του δημοκρατικού μηχανισμού, αναποτελεσματικότητα, αδιαφάνεια, διαφθορά στην εξουσία και στραγγαλισμό της οικονομίας.

.