Το ΔΝΤ στον Νίγηρα

«Όταν το ΔΝΤ καταφτάνει σε μία χώρα, ενδιαφέρεται μονάχα για ένα πράγμα. Πώς να διασφαλίσει ότι πληρώνονται οι τράπεζες και οι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί. (...) Δεν ενδιαφέρεται η για ανάπτυξη ή για το τι βοηθάει μια χώρα να ξεφύγει απ' τη φτώχεια»
Τζόζεφ Στίγκλιτζ, νομπελίστας

Με το κατά κεφαλήν εισόδημα στον Νίγηρα να μην ξεπερνά τα 640 ευρώ, τυπικά η κ. Λαγκάρντ αμείβεται -συμπεριλαμβανομένων των επιδομάτων - με το ετήσιο εισόδημα 700 κατοίκων του Νίγηρα. Αλλά, επειδή στον κόσμο τον οποίο υπηρετεί η Κριστίν Λαγκάρντ υπάρχουν φτωχοί και πλούσιοι και οι κάτοικοι του Νίγηρα που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας φτάνουν το 63% του πληθυσμού, στην πραγματικότητα, το εισόδημα της διευθύντριας του ΔΝΤ θα αρκούσε για να επιβιώσουν αρκετές χιλιάδες άνθρωποι στην χώρα αυτή οι οποίοι τώρα κυριολεκτικά πεθαίνουν από την πείνα.
Στον κόσμο της κ. Λαγκάρντ, στον κόσμο του ΔΝΤ, οι κάτοικοι των χωρών της υποσαχάριας Αφρικής, οι κάτοικοι χωρών που υπήρξαν αποικίες της Γαλλίας και των άλλων ευρωπαϊκών δυνάμεων, σήμερα στον 21ο αιώνα, πεθαίνουν από λιμό ενώ ο μέσος όρος θνησιμότητας δεν ξεπερνά τα 55 για τις γυναίκες και τα 52 για τους άνδρες.

Η κ. Λαγκάρντ δεν είναι άμοιρη ευθυνών. Επειδή ακριβώς πέρασε το ΔΝΤ «τα μικρά παιδιά ενός μικρού σχολείου στον Νίγηρα,πάνε σχολείο μόλις δύο ώρες την ημέρα, μοιράζονται μια καρέκλα ανα τρεις...». Άλλωστε μόλις το 28,7% του πληθυσμού γνωρίζει γραφή και ανάγνωση.
Είναι ενδεικτικό πως ένα από τα μέτρα που υποχρέωσε το ΔΝΤ - το οποίο τώρα διευθύνει- να πάρει η κυβέρνηση του Νίγηρα ήταν η κατάργηση του αποθέματος τροφίμων εκτάκτου ανάγκης. Το 2005, όταν ξέσπασε ο λιμός, ήταν λόγω φτώχειας και όχι λόγω έλλειψης τροφίμων.
Πέρα από τις αλλαγές στον προϋπολογισμό και τα δημοσιονομικά, το ΔΝΤ επέβαλε και ιδιωτικοποιήσεις. Ιδιωτικοποιήθηκε το σύστημα διανομής νερού και οι τηλεπικοινωνίες ενώ ο έλεγχος στις τιμές των πετρελαιοειδών καταργήθηκε, οι τιμές πλέον καθορίζονταν από τις αγορές.
Το «Πρόγραμμα Δομικής Προσαρμογής» που επέβαλαν ΔΝΤ και Παγκόσμια Τράπεζα τροφοδότησε την τραγωδία δανείζοντας χρήματα για την αποπληρωμή των δανειστών ενός επαχθούς χρέους που δημιουργήθηκε στη διάρκεια δικτατοριών. Η συνταγή γνωστή, όπως και οι συνέπειες. Το χρέος δεν μειώθηκε. Όταν ξεκίνησε το πρόγραμμα, το 1990, το χρέος ήταν 1,8 δισ. δολ. Ενώ το 2003 είχε αυξηθεί στα 2,1 δισ. δολ.
Στο ενδιάμεσο όταν κατέστη σαφές πως δεν ήταν δυνατό να γίνει αποπληρωμή, το ΔΝΤ, προχώρησε σε κούρεμα, επιβάλλοντας όμως να αυξηθεί το ΦΠΑ στα είδη πρώτης ανάγκης στο 19%. Όταν η κρίση είχε πια ξεσπάσει, η κυβέρνηση του Νίγηρα - τηρώντας κατά γράμμα το Πρόγραμμα- αρνήθηκε να μοιράσει δωρεάν τρόφιμα με το πρόσχημα πως θα "παρενέβαινε έτσι στην ελεύθερη αγορά".
Το ίδιο το ΔΝΤ μετά την καταστροφή που έπληξε περί τα 2 με 2,5 εκατομμύρια ανθρώπους στην χώρα, αρνήθηκε κάθε συμμετοχή στις αποφάσεις αυτές. Είναι γνωστό πως το ΔΝΤ θέτει το αριθμητικό στόχο και περιμένει αποτελέσματα χωρίς να εξηγεί το πως, τα προγράμματα του όμως ξεκινούν και τελειώνουν με λιτότητα.
Μεγαλύτερη εμμονή αποτελεί για την κυρία Λαγκάρντ κάποια νέα κολεξιόν ή η παντοδυναμία των αγορών από τα παιδάκια του Νίγηρα. Άλλωστε ποτέ δεν αποτελούσε επιχείρημα η δεινή κατάσταση μιας χώρας σε σύγκριση με κάποια άλλη, και οι δύο χρήζουν βοήθειας, όχι όμως στο ραφιναρισμένο τεχνοκρατικό σύμπαν της κυρίας Λαγκάρντ. Εκεί, αντί για την παγκόσμια κρίση του καπιταλισμού, που γονάτισε μεταξύ άλλων και την Ελλάδα, την ευθύνη έχουν οι φοροφυγάδες.
Πάντως, αν κοιτάξουμε πίσω, σε έκθεση του ΔΝΤ τον Μάιο του 2008 (http://www.imf.org/external/pubs/ft/scr/2008/cr08148.pdf), θα διαβάζαμε πως «η ελληνική οικονομία έχει υπάρξει σφριγηλή για χρόνια και αναμένεται η ανάπτυξη να παραμείνει ισχυρή για ένα χρονικό διάστημα» και πως «ο τραπεζικός τομέας έχει παραμείνει αναλλοίωτος από την αναταραχή στις χρηματοπιστωτικές αγορές» καθώς πως «η διαθεσιμότητα χρηματοδότησης για το εξωτερικό έλλειμμα δεν αποτελεί ανησυχία»... Μετά ήρθε ο συμπτωματικός βιασμός... όπως στον Νίγηρα...
Η κ. Λαγκάρντ με τις δηλώσεις της μπήκε προσωπικά στο στόχαστρο. Το λάιφ στάιλ της μάλιστα επιτρέπει τέτοιου είδους επιθέσεις. Αν τις ίδιες δηλώσεις είχε κάνει από το ίδιο πόστο στο ΔΝΤ ή στην Παγκόσμια Τράπεζα ή της ΕΚΤ ένας κυριούλης με γκρι κοστούμι, ίσως να μην είχαν προκαλέσει τόσο μεγάλο σάλο. Διότι, ας μην γελιόμαστε, αυτές είναι οι αρχές και η γνώμη του ΔΝΤ, αυτά λένε στις εκθέσεις τους ευθαρσώς και με παρρησία.
Στην πραγματικότητα δηλαδή δεν είναι οι ακριβές τσάντες το προκλητικό της υπόθεσης, αλλά η άνεση με την οποία οι άνθρωποι που τις κρατούν ή τις αγοράζουν εκφέρουν γνώμη γι αυτούς που τις παράγουν. Οι ακριβές τσάντες απλώς δημιουργούν την αντίθεση, το κοντράστ που μας επιτρέπει να διακρίνουμε καλύτερα...
Ν. ΓΙΑΜ.