Eφεδρείες και Μνημόνιο, του Σταύρου Λυγερού

Το έργο το έχουμε ξαναδεί. Η ψηφοφορία για το δεύτερο Μνημόνιο στις αρχές του 2012 είχε προκαλέσει αποσχίσεις σε ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ. Τότε, όμως, η «πρασινογάλαζη» πλειοψηφία στη Βουλή ήταν πολύ μεγάλη. Σήμερα, η «παράταξη του Μνημονίου» δεν έχει πια κοινοβουλευτικές εφεδρείες. Οι εκλογές του Μαΐου και Ιουνίου άλλαξαν ριζικά τον συσχετισμό δυνάμεων.
 

Υπενθυμίζουμε ότι για να αποσπάσουν η Ν.Δ. το 29,66% και το ΠΑΣΟΚ το 12,28%, χρησιμοποιήθηκαν όλα τα μέσα. Κορυφαίοι παράγοντες της Ευρωζώνης και εγχώρια ΜΜΕ βομβάρδισαν την κοινή γνώμη με τα γνωστά εκβιαστικά διλήμματα, καλλιεργώντας ένα πρωτοφανές κλίμα κινδυνολογίας. Παραλλήλως, για να κερδίσουν ψήφους, οι «γαλάζιοι» και οι «πράσινοι» κατέβηκαν στις εκλογές με σημαία την επαναδιαπραγμάτευση του Μνημονίου, την οποία αντιπαρέθεσαν στην κατ’ αυτούς τυχοδιωκτική επιλογή του ΣΥΡΙΖΑ να το καταγγείλει μονομερώς. Η ΔΗΜΑΡ (6,26%), μάλιστα, μιλούσε για σταδιακή απεμπλοκή.


Πολύ γρήγορα, όμως, φάνηκε ότι την κυβερνητική ατζέντα καθορίζουν οι απαιτήσεις της τρόικας. Έτσι, η επαναδιαπραγμάτευση εκφυλίσθηκε σε επιμήκυνση, η οποία με τη σειρά της έχασε τη σημασία της, όταν, κατ’ απαίτηση των δανειστών, αποφασίσθηκε σχεδόν τα τρία τέταρτα των περικοπών και των φορολογικών επιβαρύνσεων να εφαρμοσθούν το 2013. Στον σκουπιδοτενεκέ πετάχτηκε και η προγραμματική συμφωνία Ν.Δ.-ΠΑΣΟΚ-ΔΗΜΑΡ, με βάση την οποία σχηματίσθηκε η κυβέρνηση Σαμαρά.

Η απαίτηση της τρόικας να συμπεριλάβει στο πακέτο και μέτρα για τα εργασιακά που δεν περιλαμβάνονταν στις δεσμεύσεις της Αθήνας, ήταν η αφορμή για να προκληθεί εμπλοκή. Συγκριτικά με το συνολικό πακέτο, τα επίμαχα μέτρα είναι δευτερεύουσας σημασίας. Λόγω και των εσωκομματικών αντιδράσεων, όμως, ο Κουβέλης ένιωσε ότι ήταν όρος πολιτικής επιβίωσης να χαράξει μία κόκκινη γραμμή.

Στη ΔΗΜΑΡ πίστευαν ότι με τη στάση τους θα υποχρέωναν την τρόικα να υποχωρήσει, δεδομένου ότι η διαφωνία δεν αφορούσε τα δημόσια οικονομικά. Παρέβλεψαν, όμως, δύο παράγοντες. Η τρόικα δεν κάνει πίσω, επειδή δεν θέλει να δημιουργηθεί προηγούμενο. Μέχρι τώρα, οι απαιτήσεις της προκαλούσαν αντιδράσεις, αλλά τελικώς ψηφίζονταν χωρίς εκπτώσεις. Εάν τώρα τις αποσύρει, θα αποδειχθεί πως όταν χαράσσονται κόκκινες γραμμές και υπάρχει πολιτική βούληση, οι δανειστές υποχωρούν.

Ούτε η τρόικα, αλλά ούτε και οι Σαμαράς-Βενιζέλος θέλουν μία τέτοια εξέλιξη. Θα ακυρωνόταν το γνωστό εκβιαστικό δίλημμα «ή ψηφίζουμε ό,τι μας ζητάει η τρόικα για να πάρουμε την εκάστοτε δόση, ή χρεοκοπούμε και μας διώχνουν από το ευρώ». Εκτός αυτού, η Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ θα εμφανίζονταν ως κόμματα που λένε «ναι», ενώ θα μπορούσαν να πουν «όχι». Από την άλλη πλευρά, εάν η ΔΗΜΑΡ κάνει τώρα πίσω, θα αυτοκτονήσει πολιτικά. Γι’ αυτό και είναι αμφίβολο εάν ευοδωθούν οι διαπραγματεύσεις για συμβιβασμό της τελευταίας στιγμής.

Με τους παίκτες να έχουν εκτεθεί δημοσίως σε ασύμβατες επιλογές, η ψηφοφορία της Τετάρτης μετατρέπεται σε θρίλερ. Εάν η ΔΗΜΑΡ επιλέξει αποχή, η αναγκαία πλειοψηφία κατεβαίνει στους 142, ενώ εάν καταψηφίσει ή δηλώσει «παρών», ο πήχυς θα μείνει στο 151. Σ’ αυτή την περίπτωση, δεν αποκλείεται η κυβέρνηση να περάσει από κάτω.

Χωρίς τη ΔΗΜΑΡ και μετά την ανεξαρτητοποίηση του «πράσινου» Κασσή, η συμπολίτευση μετράει 159 βουλευτές. Ορισμένοι θεωρούν πιθανόν να υπάρξουν 1-2 διαρροές από τη Ν.Δ. Και χωρίς αυτές, ο κατακερματισμός της Κ.Ο. του ΠΑΣΟΚ δεν αφήνει περιθώρια για βεβαιότητες. Ακόμα, όμως, και εάν τα μέτρα ψηφισθούν, η ψηφοφορία θα αφήσει την κυβέρνηση Σαμαρά με πολιτικά τραύματα, τα οποία εκ των πραγμάτων θα την αποσταθεροποιήσουν πολιτικά.

Του Σταύρου Λυγερού για την «Καθημερινή»