Πέμπτη 4 Οκτωβρίου 2012

Η φορολογική πλευρά της ανθρωπιστικής κρίσης

Του Άγγελου Κούρου

Στο τελευταίο δελτίο εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού (για την περίοδο Ιανουάριος - Αύγουστος 2012) υπάρχουν μια σειρά στοιχείων που δείχνουν τη φορολογική όψη της ανθρωπιστικής κρίσης που βιώνει η χώρα. Ανατρέπεται, επίσης, μια βασική παρατήρηση της παθογένειας του φορολογικού συστήματος της Ελλάδας.
Τα στοιχεία λοιπόν δείχνουν ότι τα καθαρά έσοδα του τακτικού προϋπολογισμού (χωρίς δηλαδή τα έσοδα του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων) τον Αύγουστο του 2012 διαμορφώθηκαν στα 30.619 δισ. ευρώ, με ετήσιο στόχο τα 51.409 δισ. ευρώ. Παρατηρώντας τα αντίστοιχα έσοδα του οκταμήνου του 2011 (30.694 δισ. ευρώ) καθώς και το ετήσιο ύψος των εσόδων του 2011 (50.091 δισ. ευρώ) συμπεράνουμε ότι είναι αρκετά πιθανό να πραγματοποιηθεί τελικά ο φετινός στόχος των 51.409 δισ., ιδίως με τις αυξημένες πληρωμές φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων 2012 που έπονται ακόμα, λόγω των φετινών προεκλογικών παρατάσεων (ακόμα όμως και να υπάρχει μια απόκλιση της τάξης του 1,5 δισ. ευρώ και τα έσοδα κινηθούν γύρω στα 50 δισ. ευρώ τα συμπεράσματα ισχύουν).
Τα συμπεράσματα που προκύπτουν είναι πολύ χρήσιμα διότι αναιρούν ένα βασικό επιχείρημα για την κριτική του φορολογικού συστήματος της Ελλάδας και, παράλληλα, μας προσθέτουν μια σειρά νέων επιχειρημάτων. Συγκεκριμένα, η μόνιμη κριτική (που χρησιμοποιείται ακόμα και από το τμήμα φορολογίας του ΣΥΡΙΖΑ) είναι ότι στην Ελλάδα, παραδοσιακά, τα φορολογικά έσοδα ως ποσοστό του ΑΕΠ υπολείπονται από τον αντίστοιχο μέσο όρο της Ε.Ε., και αυτό είναι η αρχική πηγή πολλών δεινών για τη χώρα. Σύμφωνα όμως με τα στοιχεία των εσόδων του 2011 και τις εκτιμήσεις του 2012 (και με ΑΕΠ 2011 στα 217,7 δισ. ευρώ  και 2012 στα 212,5 δισ. ευρώ, βάσει του επικαιροποιημένου ΜΠΔΣ), τα φορολογικά έσοδα ως ποσοστό του ΑΕΠ βρίσκονται το 2011 στο 23% ΑΕΠ και το 2012 θα βρίσκονται στο 24,1% του ΑΕΠ.
Αυτό σημαίνει ότι η Ελλάδα θα έχει φτάσει στον ευρωπαϊκό μέσο όρο αφού το 2009 ο μέσος όρος της Ευρωζώνης είναι 24,4 του ΑΕΠ.
Μια τέτοια διαπίστωση είναι πραγματικά εντυπωσιακή, διότι:
Το έτος 2004 η αντίστοιχη διαφορά της Ελλάδας από την Ε.Ε. ήταν 6,1 μονάδες του ΑΕΠ! Αυτή η εντυπωσιακή ανατροπή συνέβηκε όταν οι φορολογικοί συντελεστές των επιχειρήσεων και τα αντίστοιχα έσοδα μειώθηκαν, οι φοροαπαλλαγές των εφοπλιστών παραμένουν αυτούσιες, η φορολόγηση καταθέσεων και κινητών αξιών είναι αμετάβλητη και η φοροδιαφυγή έχει αυξηθεί. Όλο αυτό το βάρος δηλαδή έχει πέσει στις πλάτες των λαϊκών στρωμάτων, σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει στην υπόλοιπη Ευρωζώνη. Φθάσαμε στον μέσο όρο της Ευρωζώνης και οι προνομιούχες τάξεις δεν έχουν πληρώσει τίποτα απ' ό,τι οι αντίστοιχες στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Δείχνει τα όρια αυτής της λάθος πολιτικής της τρόικα. Η χώρα έχει πέσει σε ανθρωπιστική κρίση, διότι τα χαμηλά στρώματα πληρώνουν τους φόρους των πλουσίων και των νομικών επιχειρήσεων. Ώς τώρα πουθενά στην Ευρωζώνη δεν συμβαίνει αυτό.
Για να είναι πιο ξεκάθαρο τι δεν πληρώνουν τα μεγάλα εισοδήματα στην Ελλάδα ας δούμε την πρόβλεψη των εσόδων των Νομικών Προσώπων στον προϋπολογισμό του 2012 και τη χρονική μεταβολή τους.

2009201020112012
ΦΟΡΟΙ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ3,813 3,1672,7652,157
Ποσά σε δισ. ευρώ
Επίσης ας δούμε και τη χρονική σύγκριση τους με τα Φυσικά Πρόσωπα
ΦΟΡΟΙ20032012ΜΕΤΑΒΟΛΗ
ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ5,610,994,6%
ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ4,72,1-55,3%
Ποσά σε δισ. ευρώ

Το 2003 ο συντελεστής φορολόγησης των Νομικών Προσώπων ήταν 40% και τώρα έχει πάει 21%. Από τότε λοιπόν που ξεκίνησαν οι μειώσεις των συντελεστών φορολόγησης των Α.Ε. οι φόροι των φυσικών προσώπων σχεδόν διπλασιάστηκαν, ενώ των Νομικών Προσώπων μειώθηκαν κατά 55%.
Το σύνηθες αντεπιχείρημα είναι ότι αυτός ο υποδιπλασιασμός είναι αποτέλεσμα της κρίσης, Αυτό δεν ισχύει σε καμία περίπτωση αφού στον επόμενο πίνακα φαίνεται ποιο είναι το αποτέλεσμα της μείωσης των συντελεστών στην περίοδο που δεν υπήρχε κρίση:
ΟΙΚ. ΕΤΟΣ 2004ΟΙΚ. ΕΤΟΣ 2008ΑΠΟΛΥΤΗ ΜΕΤΑΒΟΛΗΜΕΤΑΒΟΛΗ %
ΦΟΡΟΛΟΓΗΤΕΑ ΚΕΡΔΗ Ν.Π14,34819,4025,05435%
ΦΟΡΟΙ Ν.Π4,7754,713-0,062-2%
Ποσά σε δισ. ευρώ

Ενώ δηλαδή τα φορολογητέα κέρδη αυξήθηκαν κατά 5 δισ., οι φόροι μειώθηκαν.
Για να έχουμε ένα μέτρο σύγκρισης στο πόσο συνεισφέρουν οι εταιρείες στα φορολογικά έσοδα να πούμε ότι ως ποσοστό του ΑΕΠ, φέτος οι φόροι τους είναι λιγότεροι από 1% του ΑΕΠ, όταν στην Ευρωζώνη ο μέσος όρος είναι 2,8% του ΑΕΠ.
ΕΤΟΣ2012
ΦΟΡΟΙ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ2,157
ΑΕΠ215,310
%0,98%
Το ποσοστό του 0,98% δεν υπάρχει σε καμία χώρα της Ε.Ε. 27. Ακόμα και η Βουλγαρία το 2009 είχε φόρους Νομικών Προσώπων στο 2,5% του ΑΕΠ. (Η πηγή όλων των ευρωπαϊκών στοιχείων είναι από την Eurostat, έκδοση Taxation Trends in Europe, 2010).
Αυτή είναι η τωρινή κατάσταση στην Ελλάδα. Τα φορολογικά έσοδα, ως ποσοστό του ΑΕΠ, βρίσκονται στον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τα μεγάλα εισοδήματα είναι ανέπαφα. Σε αυτό το πλαίσιο λοιπόν σχεδιάζεται, με το νέο φορολογικό νομοσχέδιο, η περαιτέρω μείωση των φορολογικών συντελεστών των Νομικών Προσώπων και των υψηλών εισοδημάτων. Αυτή η πολιτική των δημοσίων εσόδων αναπόφευκτα οδηγεί σε ανθρωπιστική κρίση, αφού τα χαμηλά εισοδήματα σηκώνουν όλο το φορολογικό βάρος σε ένα πλαίσιο διάλυσης του κοινωνικού κράτους.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου