Εκδήλωση με θέμα “Ο Θεός δεν χρειάζεται εισαγγελέα”, πραγματοποιήθηκε την Τρίτη, στο κεντρικό κτίριο του Πανεπιστημίου Αθηνών. Η εκδήλωση, που οργανώθηκε από την Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, πραγματευόταν ζητήματα βλασφημίας και λογοκρισίας με αφορμή τα πρόσφατα γεγονότα του Χυτηρίου και την σύλληψη του “Γέροντα Παστίτσιου”. Ομιλητές ήταν εκτός των νομικών και των φιλολόγων που εισηγήθηκαν στο θέμα και ο Φίλιππος Λοΐζος, ο διαχειριστής της σελίδας “Γέροντας Παστίτσιος”, και ο Λαέρτης Βασιλείου, ο σκηνοθέτης του έργου Corpus Cristi, όπου παρουσίασαν το δικό τους βίωμα ως θύματα λογοκρισίας. Από την εκδήλωση δεν έλειψαν τα απρόοπτα, καθώς ένας ιερέας επιτέθηκε φραστικά στο κοινό και στον κ. Βασιλείου, ενώ το παρόν έδωσε και ο δήμαρχος Αθηναίων, Γιώργος Καμίνης. Ρεπορτάζ: Νίκος Μίχος
“Όποιος προσβάλει τον Θεό στην κόλαση μπορεί να πάει, στην φυλακή όμως όχι. Αυτό μου είχε πει ένας φίλος νομικός κάποτε”, δήλωσε ο Δημήτρης Χριστόπουλος, επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου και αντιπρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, ανοίγοντας την εκδήλωση.
Σύμφωνα με την ίδια, “τα αδικήματα αυτά τιμωρούνται γιατί κάποιος τόλμησε να τα πράξει”. Ταυτόχρονα, η νομικός έθεσε ερωτήματα που προκύπτουν από την έως και σήμερα ύπαρξη του νόμου περί βλασφημίας. “Πόσο κακό είναι για την κοινωνία η βλασφημία προς τα θεία ή η έκφραση μέσω της τέχνης της προσωπικής άποψης του καλλιτέχνη για τα μεταφυσικά;”, διερωτήθηκε συγκεκριμένα, ενώ έκανε και συγκρίσεις ανάμεσα στην περίπτωση του Γέροντα Παστίτσιου και στους Ράδιο Αρβύλα, οι οποίοι σατιρίζουν διαρκώς τον Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Άνθιμο, και σε ταινίες, όπως του Μελ Γκίμπσον, Τα πάθη του Χριστού, με την Ζωή του Μπράιαν, αυτή των Μόντι Πάιθον.
Ο Βασίλης Μάλλιος, με την σειρά του, τόνισε ότι “η δυσανεξία απέναντι στην σάτιρα και η τιμωρία αυτής, είναι νομικός αλλά και κοινωνικός αναχρονισμός, καθώς εξ’ ορισμού περιορίζουν την ελεύθερη έκφραση, η οποία αποτελεί την βάση του δημοκρατικού πολιτεύματος”. Για να τεκμηριώσει την άποψή του αυτή, ο κ. Μάλλιος, ανέφερε ένα παράδειγμα από την Αυστρία. Εκεί, είχε εκτεθεί σε δημόσια θέα ένας πίνακας, προϊόν κολαζ, που παρουσίαζε πολιτικά πρόσωπα και αξιωματούχους της Εκκλησίας σε ερωτικό παροξυσμό. Παρόλα αυτά το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στο Στρασβούργο έκρινε ότι δεν αποτελεί ο πίνακας αυτός προσβολή των ηθών.
Κατά τον Βασίλη Μάλλιο, το βασικό πρόβλημα του νόμου περί βλασφημίας είναι ότι η ελευθερία του λόγου είναι σημαντικότερη από την όποια μη εξατομικευμένη επίθεση στις αξίες που πιστεύει μια μερίδα ανθρώπων. Ο Μιχάλης Τσαπόγας, μάλιστα, επίσης νομικός και μέλος της Ένωσης, αλλά και ειδικός επιστήμονας στον Συνήγορο του Πολίτη, σχολίασε ότι “η ποινική δίωξη της καθύβρισης θρησκευμάτων είναι αποτέλεσμα της συνάθροισης κράτους και Εκκλησίας”.
Η βλασφημία στο Πακιστάν
Η Ασίσα Μπίμπι, χριστιανή προτεστάντης, ζούσε σε ένα χωριό του Πακιστάν. Όταν, το 2009, ένα πρωί δουλεύοντας στο χωράφι προέτρεψε τις μουσουλμάνες γυναίκες να πιουν νερό από μια πηγή, αυτές απάντησαν ότι αυτό εναντιώνεται στα θεία. Αμέσως μετά μάλωσαν οι γυναίκες μεταξύ τους και διαπληκτίστηκαν. Τότε, οι μουσουλμάνες γυναίκες κατηγόρησαν στις αρχές την Μπίμπι ότι έβρισε τα θεία. Το 2010 η Ασίσα Μπίμπι δικάζεται και καταδικάζεται σε θάνατο διά απαγχονισμού. Η ποινή της δεν έχει εκτελεστεί μέχρι σήμερα εξαιτίας στις πιέσεις που ασκούνται σε αυτό το θέμα από την διεθνή κοινότητα. Παρόλα αυτά παραμένει φυλακισμένη σε άθλια κατάσταση.
Ακόμη, στην ίδια χώρα, έχουν δολοφονηθεί δεκάδες άνθρωποι που υποστηρίζουν ή μιλούν υπέρ των θρησκευτικών μειονοτήτων. Ένας εξ’ αυτών ήταν ο υπουργός Θρησκευτικών Μειονοτήτων - χριστιανός στο θρήσκευμα.
“Οι χριστιανοί του Πακιστάν, το 3% του πληθυσμού, κατάλαβαν ότι ο νόμος περί βλασφημίας δεν εξυπηρετεί τον Θεό αλλά είναι ένα όπλο στα χέρια του κάθε φονταμενταλιστή”, σχολίασε ο Σταύρος Ζουμπουλάκης, φιλόλογος και συγγραφέας, συμπληρώνοντας ότι “η διαφορά ανάμεσα σε κάτι βλάσφημο και σε κάτι που δεν είναι, αποτελεί ένα ενδοθρησκευτικό ζήτημα. Η βλασφημία είναι μια αδικία ανάμεσα στους πιστούς του κάθε θρησκεύματος”.
Για παράδειγμα, στο Ισλάμ ο Θεός απαγορεύεται να απεικονίζεται με τον οποιονδήποτε τρόπο. Αντιθέτως, στον Χριστιανισμό, η προσωποποίηση του Θεού αποτελεί κορυφαίο δόγμα της θρησκείας.
“Η Χρυσή Αυγή χρησιμοποιεί την Ορθοδοξία”
Κατά τον κ. Ζουμπουλάκη, την Ορθοδοξία κάποτε υπερασπίζονταν φονταμενταλιστικά οι παλαιοημερολογίτες. Πλέον τον ρόλο αυτό έχει αρχίσει να παίζει η Χρυσή Αυγή.
“Η Χρυσή Αυγή δεν είναι ένα κόμμα ακροδεξιό. Είναι ένα νεοναζιστικό κόμμα. Αυτό σημαίνει ότι είναι παγανιστές και λάτρεις της βίας. Εντελώς αντίθετο με την Ορθοδοξία. Χρησιμοποιούν όμως την Ορθοδοξία για να προσελκύσουν τον κόσμο”, δηλώνει ο ίδιος, ενώ συμπερασματικά τονίζει ότι “οι διατάξεις περί βλασφημίας δεν προστατεύουν τον Θεό, αλλά το κράτος, τους Χρυσαυγίτες, τους κάθε λογής Σεραφείμ, και τους λοιπούς φονταμενταλιστές”.
Αυτά που βλέπουμε να γίνονται, συμβαίνουν μέσα σε ένα πλαίσιο δράσης τεσσάρων παραγόντων, όπως εκτιμά ο Στρατής Μπουρνάζος, ιστορικός και επιμελητής του ένθετου “Ενθέματα” της εφημερίδας “Αυγή”.
Οι παράγοντες αυτοί είναι οι αντιδράσεις σε ένα πλαίσιο τύπου “πατρίς - θρησκεία - οικογένεια”, ο ποινικός κολασμός, οι υπερακροδεξιοί κύκλοι, και ένα σύνδρομο μισαλλοδοξίας, αντισημιτισμού και ρατσισμού.
Ο Στρατής Μπουρνάζος θεωρεί ότι “δεν υπάρχει τίποτα το υπερασπίσιμο στην συμπεριφορά του Ηλία Παναγιώταρου, του βουλευτή της Χρυσής Αυγής, στην απαίτηση της “κεφαλής επί πίνακι”, και στην κατάθεση μήνυσης από τον μητροπολίτη Σεραφείμ με τέσσερις βουλευτές του ακροδεξιού κόμματος αγκαλιά”.
Βιώνοντας την λογοκρισία
Στην εκδήλωση παρευρέθηκε και μίλησε ο Λάερτης Βασιλείου, ο σκηνοθέτης και συντελεστής της επίμαχης παράστασης Corpus Cristi, που παίζεται στο θέατρο Χυτήριο.
“Είναι αποφασισμένοι του μελανού φορέματος οι άνθρωποι, είχε πει ο Ελύτης. Αυτά που έγιναν στον Χυτήριο μας έχουν ξεπεράσει. Πλέον αναρωτιόμαστε εάν ζούμε σε μια ελεύθερη χώρα ή όχι. Γιατί από ότι φαίνεται πολιτικές ή μη οργανώσεις καταδικάζουν κάτι πριν το δουν και χρησιμοποιούν πρακτικές της νύχτας”, δήλωσε ο σκηνοθέτης, προσθέτοντας ότι “μεγάλωσα σε μια χώρα που είχε το πιο ολοκληρωτικό καθεστώς όλου του ανατολικού μπλοκ. Την Αλβανία. Σαν σήμερα, 16 Σεπτεμβρίου η χώρα γιόρταζε τα γενέθλια του Χότζα. Όμως, ποτέ δεν έκλεισε θέατρο”.
Μόλις ο Λαέρτης Βασιλείου παρατήρησε τις τηλεοπτικές κάμερες είπε: “Σας παρακαλώ, εσείς που παίρνετε τηλέφωνο την μητέρα μου, μην της λέτε ότι θα στείλουμε τον γιο σου σε ένα κουτί γιατί... ξέρω ‘γω... δεν είναι ωραίο”.
Την περασμένη Παρασκευή, που έγινε κανονικά η παράσταση στο Χυτήριο, το προσωπικό ασφαλείας ενημέρωσε τον σκηνοθέτη ότι ανάμεσα στο κοινό βρίσκονται και 20 άτομα από αυτούς που δεν θέλουν την παράσταση. Παρόλα αυτά με το πέσιμο της αυλαίας οι συντελεστές χειροκροτήθηκαν από όλους.
Μόλις τελείωσε την ομιλία του ο Λαέρτης Βασιλείου, ένας ιερέας που καθόταν στο κοινό σηκώθηκε όρθιος και μιλώντας έντονα, είπε ότι “η στάση της εκκλησίας και όσων αντιμάχονται τους βλάσφημους δεν αποτελεί προστασία και προσφορά υπηρεσιών στον Θεό, αλλά δείγμα αγάπης και λατρείας”.
Μετά την αναστάτωση, τον λόγο πήρε ο Φίλιππος Λοΐζος, ο Γέροντας Παστίτσιος. Ο κ. Λοΐζος ανέφερε πως η αστυνομία μαζί με έναν εισαγγελέα πήγαν στο πατρικό του σπίτι και τον αναζήτησαν, και πως στην συνέχεια στον συνέλαβαν στην Εύβοια, όπου ζει και εργάζεται.
“Στην αρχή προσπαθούσαν να μάθουν εάν είμαι σε κάποια παραθρησκευτική οργάνωση ή αν είμαι τρομοκράτης. Τόσο στενά συνδεδεμένα τα έχουν αυτά τα δυο στην Αστυνομία”, είπε ο Φίλιπππος Λοΐζος, ευχαριστώντας όσους του συμπαραστάθηκαν και προτίθενται να του συμπαρασταθούν και μέχρι την δίκη του, που θα γίνει σε δυο μήνες.
“Εξάλλου στην φυλακή είχαν και κοφτό μακαρονάκι. Καθόλου τυχαίο δεν είναι αυτό”, σχολίασε ο ίδιος αστειευόμενος.
[Συνέντευξη του Φίλιππου Λοΐζου στο tvxs.gr θα δημοσιευθεί την Πέμπτη]
Η λογοκρισία στην τέχνη
“Η λογοκρισία για μένα είναι σαν ένας άδειος τοίχος. Έτσι την βλέπω σαν καλλιτέχνης”, δήλωσε ο Γιάννης Ζιώγας, επίκουρος καθηγητής του Τμήματος Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας.
Σύμφωνα με τον ίδιο, “το διαφορετικό πάντα ενοχλούσε”. Ο επίκουρος καθηγητής έκανε μια ιστορική αναδρομή στον τελευταίο αιώνα παρουσιάζοντας περιστατικά λογοκρισίας στην τέχνη, θεωρώντας ως αποκορύφωμα τον εμπρησμό του κινηματογράφου “Ελληνίς”, που προέβαλε την ταινία του Μάρτιν Σκορτσέζε, “Ο τελευταίος πειρασμός”, το 1998.
“Υποτίμησα την Χρυσή Αυγή”
“Κοιτάζοντας την υπόθεση του Χυτηρίου, και παρόλο που η συνταγματική μας θεωρεία είναι πολύ εκσυγχρονισμένη και ενήμερη, παρατηρώ ότι όταν τα πράγματα φτάνουν στο δικαστήριο κάτι δεν γίνεται σωστά. Από ότι φαίνεται στο σώμα των δικαστών, στην αστυνομία, στην Δημόσια Διοίκηση είναι βαθιά εμποτισμένος ο συντηρητισμός”, δήλωσε ο δήμαρχος Αθηναίων, Γιώργος Καμίνης που παρευρέθηκε στην εκδήλωση.
“Βρίσκομαι εδώ σήμερα, γιατί είχα υποτιμήσει την Χρυσή Αυγή. Η βία πάντα θα είναι βία. Αλλά όταν η βία προέρχεται από ανθρώπους που καταστατικά επιτίθενται στην Δημοκρατία, τότε και η κοινωνία ταλανίζεται. Και υπάρχει ο κίνδυνος εαν κάποιος ζητήσει έναν νεκρό, να ζήσουμε δύσκολες καταστάσεις”, τόνισε ο δήμαρχος.
Μια άθεη στο ακροατήριο
Μετά το πέρας των ομιλιών, τον λόγο πήρε η Τατιάνα Ραπακούλια, που βρισκόταν ανάμεσα στο κοινό. Η κα. Ραπακούλια είναι τακτικό μέλος της γραμματείας της Ένωσης Άθεων στην Ελλάδα.
Η Τατιάνα Ραπακούλια, ανεβαίνοντας στο βήμα είπε πως “ως προς τον υπερβάλλοντα σεβασμό προς τα θεία που οφείλουμε να δείχνουμε, οφείλω και εγώ να πω ότι δεν πιστεύω ότι υπάρχει Θεός σε έναν κόσμου που παιδιά πεθαίνουν και κυκλοφορεί ο ιός του AIDS. Όμως, εγώ ποτέ δεν θα ζητήσω να μην ακούσω τι λέει κάποιο άλλο δόγμα”.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου