η ιστορία μιας ψήφου

Αν και κάποιοι λένε πως είμαι το βασικό συστατικό της δημοκρατίας, εγώ θα αυτοσυστηθώ ως ένας απλός φάκελος με γαλάζιες ρίγες και αυτοκόλλητη ταινία μέσα στο οποίο τοποθετούν κάθε λίγα χρόνια, με τελετουργική συγκίνηση και δάκρυα, ένα διπλωμένο, σταυρωμένο χαρτάκι. Κάθε τέσσερα χρόνια το αργότερο, στοιβαγμένη σ’ ένα σωρό από άλλα αδελφάκια, με μοιράζουν σ’ ενθουσιώδεις πολίτες, που μυστικά, υπό την προστασία του παραβάν, ασκούν το «δημοκρατικό τους δικαίωμα». Απ’ ότι έχω ακούσει, είμαι πολύ σημαντική, αν και δε νιώθω έτσι. Έχουν περάσει από μέσα μου ονόματα χιλιάδες, από καραβανάδες έως λιμοκοντόρους, κι από γλείφτες ως σοβαροφανείς καθηγητάκους ή απλοί πολίτες, εργάτες, φοιτητές, μικροεισοδηματίες που φόρεσαν γραβάτα για την περίσταση. Πάντα ανυπομονούσα να συναντήσω πίσω απ’ τη μπλε κουρτίνα, κάποιον διστακτικό, κάποιον που το σκεφτόταν, κάποιον που την τελευταία στιγμή θα μ’ έσκιζε και θα τους έστελνε στο διάολο. Αλλά μπα…
Εν έτει 2012, μ’ ετοιμάζουν πάλι για το «δημοκρατικό» τους καρναβάλι. Ένα καρναβάλι στο οποίο παίρνουν μέρος οι ιερείς του μονοδρόμου και τα ατίθασα παιδιά του αντιμονόδρομου, αυτοί που μέσα από τις βαρύγδουπες δηλώσεις τους τα ξέρουν όλα, βαφτίζουν ουτοπιστές και τεμπέληδες όποιους διαφωνούν μαζί τους, υψώνοντας το δισκοπότηρο της απόλυτα αναγκαίας εξαθλίωσης «εις το όνομα της αγοράς και του κέρδους δεηθώμεν» • ή οι αυτόκλητοι γνώστες των επιθυμιών του λαού ολόκληρου και κάθε «πολίτη» προσωπικά. Ακόμη και ονόματα χιτλερικών τραμπούκων θα φιλοξενήσω στα σωθικά μου φέτος. Όχι ότι παλιότερα ήταν καλύτερα, βέβαια ή πως δεν εγκόλπωνα ένα σωρό καθάρματα που προσποιούνταν πως έγιναν πράοι και σκεπτικιστές – αλλά αυτή τη φορά θα καμαρώνουν απερίφραστα προσκηνώντας το μουστάκι του αγαπημένου τους Αδόλφου. Από πάντα, κάθε σταυρός απαντούσε σ’ εκατοντάδες Θα, κάθε ψήφος ανταποκρινόταν σε προεκλογικές μυθοπλασίες και υποσχέσεις για χάρη των αριθμών.
Είμαι, λοιπόν, εγώ το μέσο αλλαγής; Έχω καταφέρει ποτέ να αλλάξω ριζικά κάποια κατάσταση; Πάντα με χρησιμοποιούσαν για τον κατευνασμό της αντίδρασης και την ικανοποίηση κάθε ματαιοδοξίας, για το βόλεμα σε μια ασφαλή θεσούλα. Αυτό που αδυνατώ να το συλλάβω, είναι το εξής: γιατί, μετά από τόσες και τόσες μου αποτυχίες, συνεχίζουν να ελπίζουν σ’ εμένα; Γιατί με πλαισιώσανε σ’ ένα σύστημα που ανόητα βαφτίσανε δημοκρατία ενώ στην πραγματικότητα εγώ το μόνο που μπορώ να προσφέρω είναι μια ολιγαρχία ή το συγκάλυμμα μιας κυβέρνησης που ρομποτικά την ελέγχουν κάποιοι αριθμοί; Γιατί τόση διαφήμιση, τόσες κόντρες, τόσος σαματάς γύρω από ένα εκ των προτέρων χαμένο παιχνίδι; Φαίνεται πως τόσοι αιώνες επαναστατικής πράξης, τόσες καλογραμμένες θεωρίες δεν άλλαξαν καθόλου τις τηλεοπτικά διαμορφωμένες συνειδήσεις. Φαίνεται πως το θέαμα και τα μικρά χαρούμενα πανηγυράκια δεν αφήνουν περιθώρια να σκεφτεί κανείς κάτι καλύτερο. Είναι χρήσιμα κι αυτά για την καταστολή της σκέψης και της κριτικής ικανότητας.
Πολλοί θεωρούν πως δεν έχουν άλλη λύση, πέρα από μένα! Όσο μ’ έχουν στριμωγμένη μες στις κούτες, στα πολυετή κενά ανάμεσα στις δημοκρατικές τους αναλαμπές, κάθομαι και σκέφτομαι, σκέφτομαι τρόπους για να τους βοηθήσω. Ίσως, λέω καμιά φορά στ’ αδέρφια μες στην κούτα, αν αυτοκτονούσαμε μαζικά, εμείς οι ψήφοι – φάκελοι, να σκαρφίζονταν κάτι άλλο. Ν’ αναγκάζονταν να επινοήσουν εκ νέου τη δημοκρατία τους. Ν’ αναγνώριζαν πίσω απ’ τις μάσκες των αντιπροσώπων το πρόσωπο του αδηφάγου για δόξα – χρήμα – κυριαρχία κτήνους. Ν’ αναγνώριζαν πίσω απ’ τη δική τους μάσκα του υπάκουου καταναλωτή τον ελεύθερο πολίτη, αυτόν που έχει την ικανότητα να μοιραστεί, να ζήσει στο έπακρο πίνοντας τους χυμούς του φρούτου της ζωής και όχι απλά ροκανίζοντας τη φλούδα. Δεν ξέρω αν πράγματι μπορούν, κάποιες φορές χάνω κάθε μου ελπίδα, κάποιες άλλες ανακτώ την πίστη μου στην εν δυνάμει δημιουργικότητα τους.
Παίρνω θάρρος, θαυμάζοντας την επαναστατική ορμή του Μάη του 68, τους λυσσασμένους για ελευθερία των δρόμων του Παρισιού, την Γένοβα του 2001, απ’ την αραβική άνοιξη, απ’ την Πουέρτα Ντελ Σολ, την Οαχάκα, το Σιάτλ, τους καταληψίες της Γουόλ Στριτ… Ανακτώ τις ελπίδες μου βλέποντας εικόνες από τους εξεγερμένους του Δεκέμβρη του 08, που δημιούργησαν στους δρόμους καταστρέφοντας ό,τι τους καταστρέφει. Ακόμη και σήμερα, την ώρα που μιλάμε, η φλόγα των προσδοκιών μου ξαναφουντώνει, χαζεύοντας στους δρόμους όλο και περισσότερους ριζοσπαστικοποιημένους νέους, όλο και δυναμικότερα αυτοοργανωμένα εγχειρήματα, όλο και μεγαλύτερη αμφισβήτηση για κάθε ετερόνομο θεσμό. Μου φαίνεται, πως ήρθε η ώρα να κάνω το δικό μου βήμα, έστω κι αν δεν μ’ ακολουθήσουν άλλα ψηφοδέλτια. Ήρθε η ώρα να πάψω να ‘μαι μέρος αυτής της διαδικασίας που ανακυκλώνει και διαιωνίζει ετερόνομες δομές, ν’ αφήσω χώρο σε νέα προτάγματα, νέα εργαλεία, νέες καταστάσεις. Ήρθε η ώρα ν’ αυτοπυρποληθώ, φωνάζοντας… φωτιά στις κάλπες και στους καναπέδες...

ελένη γκιώκα